Selfies, selfies, selfies. Σήμερα σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυριαρχούν οι φωτογραφίες από διάφορες στιγμές της ζωής μας , κυρίως φωτογραφίες τύπου selfies(σέλφι), δηλαδή οι φωτογραφίες που βγάζει κανείς τον εαυτό του μέσω του κινητού. Μάλιστα οι selfies έχουν γίνει τόσο διαδεδομένες που το κάθε μέσο κοινωνικής δικτύωσης (facebook, instagram, snapchat κτλ.) προσφέρουν στο κοινό διάφορα φίλτρα (filters) έτσι ώστε να μπορεί να προβεί στην «βελτιστοποίηση» , στη διαμόρφωση και στην εφαρμογή ψεύτικων αστείων χαρακτηριστικών(π χ. Αυτιά σκύλου, αιωρούμενες καρδίες, στέμματα από λουλούδια κτλ.)
Το Snapchat είναι μια από τις πιο δημοφιλής εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης με δυνατότητα ανταλλαγής μηνυμάτων, φωτογραφιών, βίντεο και κειμένου. Η επιτυχία του βασίζεται στο γεγονός πως τα μηνύματα τα οποία στέλνονται είναι αυτοκαταστρεφόμενα, δηλαδή διαγράφονται αυτόματα και έχουν μικρή διάρκεια ζωής για προβολή από τον παραλήπτη. Συνολικά υπάρχουν πάνω από 100 εκατομμύρια ενεργοί μηνιαίοι χρήστες με την πλειοψηφία αυτών να είναι γυναίκες( 70%) και κάτω των 25 ετών(71%). Ακόμη ένας λόγος στον οποίο οφείλεται η μεγάλη του επιτυχία και απήχηση στους νέους είναι η ποικιλία φίλτρων που παρέχει στους χρήστες για τις selfies τους. Οι περισσότεροι (κυρίως έφηβοι) λατρεύουν να επεξεργάζονται τις φωτογραφίες τους και περνούν ώρες μέχρι να βρουν το ιδανικό φίλτρο ώστε να κρύψουν ατέλειες ή οτιδήποτε άλλο που στα μάτια τους δεν φαίνεται ωραίο. Μάλιστα σύμφωνα με επιστήμονες το μεγάλο κύμα των αλλοιωμένων φωτογραφιών που πλημμυρίζει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλάζει τα πρότυπα ομορφιάς. Πρότυπα τα οποία βασίζονται στην εικονική πραγματικότητα.
Είναι όμως μια selfie η αιτία για να οδηγηθεί κάποιος στον πλαστικό χειρουργό; Και όμως η νέα ανησυχητική τάση είναι αυτή. Νεαρά άτομα αφού έχουν χρησιμοποιήσει όλα τα φίλτρα έχουν καταλήξει στον ιδανικό εαυτό τους και το ζητούν ως επιθυμητό αποτέλεσμα. Οι πλαστικοί χειρουργοί δέχονται λοιπόν όλο και περισσότερα αιτήματα από πελάτες οι οποίοι παίρνουν τις δικές τους «πειραγμένες» φωτογραφίες. Η σχέση αυτή των selfies με την πλαστική χειρουργική και τις μη ρεαλιστικές προσδοκίες αναφέρετε ως «δυσμορφία του snapchat». Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νεαρά άτομα θέλουν να βλέπουν στον καθρέφτη ότι και στην οθόνη του κινητού τους. Ζητούν δηλαδή ακριβώς αυτό που βλέπουν μέσα από τα φίλτρα που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα: επιδερμίδα λεία και αψεγάδιαστη, δόντια πιο λευκά, τεράστια μάτια, μικροσκοπική μύτη και τεράστια χείλη σε ένα εντελώς διαφορετικό σχήμα προσώπου από αυτό που έχουν. Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι πως οι άνθρωποι που επισκέπτονται τις κλινικές με τέτοιου είδους αιτήματα δεν έχουν καν σωστή εικόνα του πως πραγματικά δείχνουν. Η άρνηση των γιατρών να αναλάβουν αυτά τα περιστατικά δεν εξαφανίζει τη ζήτηση άρα ούτε και το πρόβλημα.
Η κατάσταση αυτή αποκαλείται δυσμορφική διαταραχή σώματος και σύμφωνα με τους γιατρούς προσβάλλει ήδη το 2% του πληθυσμού. Η δυσμορφική διαταραχή χαρακτηρίζεται από έντονο άγχος και υπερβολική ενασχόληση με ένα ή και περισσότερα σημεία του σώματος. Τα σημεία αυτά μπορεί να έχουν μία πραγματική ή υποτιθέμενη ατέλεια. Το άτομο έχει διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος την οποία προσπαθεί διαρκώς να αλλάξει, διότι νομίζει ότι μόνο έτσι θα γίνει αρεστό στους άλλους. Μάλιστα εμμένει στην άποψη του, ακόμα κι όταν όλοι στον περίγυρο του έχουν αντίθετη γνώμη. Μια έρευνα που έγινε με Καναδούς εφήβους διαπίστωσε ότι το 80% των κοριτσιών έχουν κατεβάσει εφαρμογές επεξεργασίας φωτογραφιών μέχρι την ηλικία των 13 ετών.
Η ανησυχία πολλών ανθρώπων είναι αν στην πραγματικότητα μοιάζουν με τις selfies τους. Αν κάποιος επεξεργάζεται τις φωτογραφίες του η σκέψη να μην το κάνει πλέον μπορεί να είναι τρομακτική. Η αξία για τον εαυτό του βασίζεται σε αυτό που βλέπει μέσα από ένα φίλτρο. Το 2020 το μοντέλο και καλλιτέχνης μακιγιάζ Sasha Pallari αποφάσισε να μην επεξεργάζεται πλέον τις φωτογραφίες της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και προχωρούσε στην δημοσίευση τους χωρίς φίλτρα με hashtag(ετικέτα) #FILTERDROP παρακινώντας πολλούς ανθρώπους από διάφορα μέρη του κόσμου να κάνουν το ίδιο. Μία κίνηση η οποία παρακινεί κυρίως τα νεαρά κορίτσια να μην πιστεύουν αυτά που βλέπουν στο διαδίκτυο γιατί δεν είναι παρά μια εικονική πραγματικότητα. Είναι ένας τρόπος αγαπήσουμε «τις ατέλειες» μας και να εκτιμήσουμε την διαφορετικότητα, τόσο την δική μας όσο και των άλλων. Σίγουρα όμως η απαίτηση από την πλαστική χειρουργική να κάνει πραγματικότητα ένα εικονικό φίλτρο θα πρέπει να μας ανησυχεί.
Τι λες λοιπόν; Η επόμενη ανάρτηση σου να είναι με #FILTERDROP…το τολμάς;
Πηγές: newportacademy.com
Ονομάζομαι Άντρεα Χριστοδούλου και είμαι επί πτυχίω φοιτήτρια του τμήματος Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών. Έχω παρακολουθήσει την διημερίδα παρουσίασης περιστατικών και ιστορικών ασθενών της Εταιρίας Γνωσιακών και Συμπεριφοριστικών Σπουδών και έχω λάβει πιστοποιητικό παρακολούθησης καθώς και την Επιστημονική Ημερίδα με θέμα την Αξιοπρέπεια του Ανθρώπου και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Έχω υπάρξει εθελόντρια και σε διάφορους οργανισμούς στην Κύπρο, όπως τον Ερυθρό Σταυρό. Η συνεργασία μου με το Διεθνές Ινστιτούτο Κυβερνοασφάλειας γίνεται στα πλαίσια εκπόνησης της πρακτικής μου άσκησης.