Digisexuality, η ψηφιακή σεξουαλικότητα

Γράφει η Κίννα Ευθυμία, Ψυχολόγος, Εγκληματολόγος MSc – Ψυχοθεραπεύτρια

Πρόκειται για νέα μορφή σεξουαλικότητας μέσα από την ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας, η οποία χρησιμοποιείται για σεξουαλικούς σκοπούς. Σύμφωνα με τον ορισμό που δόθηκε από τους McArthur &Twist (2006), ο όρος digisexuality αναφέρεται στις σεξουαλικές εμπειρίες που επιτρέπουν ή διευκολύνονται από την ψηφιακή τεχνολογία και οδήγησε τα άτομα στο να αποκτήσουν ψηφιακή σεξουαλική ταυτότητα. Σε επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Sexual and Relationship Therapy», ερευνητές από τον Καναδά εισάγουν έναν νέο όρο στη διεθνή βιβλιογραφία για να περιγράψουν την κατηγορία των ανθρώπων αυτών, ως «digisexuals», προειδοποιώντας ταυτόχρονα τους ειδικούς ψυχικής υγείας. Με την ανάπτυξη όμως αυτή τα άτομα απομακρύνονται όλο και περισσότερο από τον παραδοσιακό τρόπο γνωριμίας και φλερτ, που επέτρεπε στο άτομο να γνωρίσει βαθύτερα το άλλο άτομο δια ζώσης  και αποτελούσε και ένα σημαντικό στάδιο μιας σχέσης. Επίσης υπάρχει ανησυχία στην επιστημονική κοινότητα για τις προσδοκίες των ατόμων, τα προβλήματα που θα αναδύονται από την διαδικτυακή επικοινωνία και τον νέο τρόπο που θα διαμορφώνονται οι σχέσεις.

Αυτή η νέα μορφή σεξουαλικότητας έχει αναπτυχθεί σε δύο κύματα μέσα στα χρόνια.

Το πρώτο κύμα περιλαμβάνει:

• Την επαφή των ατόμων μέσω διαδικτύου χωρίς γνωριμία
• Παραδοσιακή διαδικτυακή πορνογραφία
• Live κάμερα ή live sex chat sites
• Απλές εφαρμογές (skype, Snapchat, Facetime) που δημιουργήθηκαν για άλλους σκοπούς αλλά τελικά χρησιμοποιήθηκαν και για σεξουαλικούς σκοπούς
• Σεξουαλικά βοηθήματα που ελέγχονται από τον σύντροφο μέσω τεχνολογίας ή από sex workers
• Εφαρμογές όπως το Tinder

Το δεύτερο κύμα αφορά την ύπαρξη ή όχι σεξουαλικού συντρόφου και έχει ραγδαία εξέλιξη. Τα κυρίαρχα παραδείγματα του δευτέρου κύματος είναι τα σεξουαλικά ρομπότ (sex robots ή sexbots) και η τρισδιάστατη εικονική τεχνολογία (Virtual Reality sex ή VRsex) , τα οποία προσφέρουν εντελώς διαφορετική σεξουαλική εμπειρία από τις τεχνολογίες του πρώτου κύματος. Πολύς λόγος έχει γίνει και για τις σεξουαλικές κούκλες (sex dolls) οι οποίες έχουν την δυνατότητα ομιλίας και κίνησης και έχουν τραβήξει τη προσοχή των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Από την άλλη πλευρά, στα τρισδιάστατα περιβάλλοντα μέσω του υπολογιστή (VRsex), το άτομο είτε μόνο είτε αλληλεπιδρώντας με άλλα άτομα έχει  την ¨αίσθηση του παρόντος¨, καθώς η απόλυτη εικονική ¨θέα¨ κάνει τον εγκέφαλο του χρήστη να πιστεύει ότι βρίσκεται σε πραγματικό χρόνο, ενώ η δυνατότητα να βρίσκεται ταυτόχρονα σε δύο ή περισσότερα ηλεκτρονικά περιβάλλοντα του χαρίζει μια έντονη σεξουαλική εμπειρία που πιθανότατα δεν θα μπορούσε να απολαύσει στον πραγματικό κόσμο. Στην επιστημονική κοινότητα, βέβαια, γίνονται έρευνες για τις ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις αυτού του δευτέρου κύματος στον άνθρωπο και την αλληλεπίδρασή του στην κοινωνία.

Ουσιαστικά παρατηρείται μια διαφορά από το πρώτο κύμα ψηφιακής σεξουαλικότητας στο δεύτερο. Στο πρώτο κύμα ήταν έντονη η αναζήτηση συντρόφου ενώ στο δεύτερο κύμα είναι έντονη πια η απουσία του συντρόφου. Με την εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης, δεν βρίσκεται μακριά μας, το τρίτο κύμα που αναμένεται από τους επιστήμονες να είναι η δημιουργία μιας νέας μορφής σεξουαλικής ταυτότητας, της ψηφιακής σεξουαλικής ταυτότητας (digisexual identity). Αυτό πρακτικά σημαίνει πως τα άτομα θα επιλέγουν τον τρόπο που θα εμπλέκονται στην σεξουαλική συμπεριφορά  ή την σχέση όπως ήδη το κάνουν για παράδειγμα με την διάκριση της μονογαμίας-πολυγαμίας, τα φετίχ ή ακόμα μπορεί να αποτελέσει και σεξουαλικό προσανατολισμό, όπως στην περίπτωση της Zheng Jiajia η οποία παντρεύτηκε το ρομπότ που η ίδια δημιούργησε το 2017.

Συμπερασματικά η ψηφιακή σεξουαλικότητα υπάρχει και εξελίσσεται αυτή την στιγμή και σίγουρα είναι ένα μεγάλο πεδίο έρευνας ως προς τις επιπτώσεις της. Η ανωνυμία, η μοναχικότητα, η εύκολη αποδοχή, η προσβασιμότητα,  η αίσθηση απιστίας στον υπολογιστή, η απουσία αλληλεπίδρασης, οικειότητας με άλλα άτομα και η κατάχρηση των ηλεκτρονικών συσκευών είναι μόλις μερικά από τα βασικά θέματα με τα οποία θα έρθουμε αντιμέτωποι στο άμεσο μέλλον. Σε έρευνα που διεξήχθη το 2013 από την ιστοσελίδα Huffington Post , το 42% των συμμετεχόντων δήλωσε πως θεωρεί απιστία την σεξουαλική εμπλοκή με ρομπότ, αποτέλεσμα που προβληματίζει ως προς τα συναισθήματα που αναπτύσσουν τα άτομα μπροστά από την οθόνη ενός υπολογιστή, τους τρόπους διαχείρισης των συναισθηματικών καταστάσεων και την  σχέση με τον εθισμό στο διαδίκτυο και τις συνοδές καταστάσεις.

Πηγές:

https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/14681994.2017.1397950

https://search.informit.org/doi/abs/10.3316/informit.562156761486346