Η διαδικτυακή ρητορική μίσους κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων είναι οποιαδήποτε διαδικτυακή επικοινωνία ή έκφραση που υποστηρίζει, προωθεί ή υποκινεί μίσος, διάκριση ή βία εναντίον οποιασδήποτε ομάδας ή ατόμου εξαιτίας του σεξουαλικού του προσανατολισμού ή της ταυτότητας φύλου του. Τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα έρχονται καθημερινά αντιμέτωπα με ρητορική μίσους στο δρόμο, στη δουλειά, στα σχολεία, αλλά και στο διαδίκτυο σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι ο υπόλοιπος πληθυσμός.
Το διαδικτυακό ρητορικό μίσος μπορεί να λάβει διάφορες μορφές:
- απειλές σε ένα άτομο ή ομάδα
- φράσεις, εικόνες και βίντεο που υποκινούν τη βία εναντίον μίας ομάδας ατόμων
- παρακίνηση για διάπραξη εγκλημάτων μίσους
- προσβλητικές δημοσιεύσεις ή σχόλια
- “τρολάρισμα” (δημοσίευση προσβλητικών ή εμπρηστικών σχολίων διαδικτυακά σε μία προσπάθεια να βλάψει κάποιος ή να προκαλέσει)
- οποιαδήποτε άλλη διαδικτυακή επικοινωνία η οποία μπορεί να παρακινήσει μίσος ενάντια σε μία συγκεκριμένη ομάδα ή άτομο.
Το διαδικτυακό ρητορικό μίσος μπορεί να συναντηθεί δημόσια (π.χ. σε δημόσιες δημοσιεύσεις και σχόλια στα social media, ιστοσελίδες και φόρουμ), αλλά και ιδιωτικά (π.χ. μέσω προσωπικών μηνυμάτων στα social media, εφαρμογές γνωριμιών κ.α.).
Σύμφωνα με μία νορβηγική έρευνα που διεξήχθη το 2019 από το Ινστιτούτο για τη Κοινωνική Έρευνα, ένα στα τέσσερα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα έχει βιώσει ρητορική μίσους. Τα περισσότερα θύματα ρητορικής μίσους στοχοποιούνται διαδικτυακά, όπως στο Facebook και το Instagram, στην ενότητα των σχολίων και σε άλλα διαδικτυακά φόρουμ. Μάλιστα, οι πιο ενεργοί χρήστες στο διαδίκτυο είναι κι αυτοί που εκτίθενται πιο συχνά σε ρητορική μίσους.
Τα θύματα συχνά αντιδρούν με θυμό ή αναστάτωση. Νιώθουν πολύ πιο συχνά από τον υπόλοιπο πληθυσμό έλλειψη ασφάλειας και απειλή της σωματικής τους ακεραιότητας. Βιώνουν, επιπλέον, άγχος και κατάθλιψη, ενώ ταυτόχρονα ζημιώνεται κι η αυτοεκτίμησή τους. Άλλα άτομα αντιδρούν με απόσυρση από τις δημόσιες συζητήσεις, ενώ άλλα κινητοποιούνται. Τα άτομα που αποσύρονται διαγραφούν τα προφίλ τους σε διάφορα διαδικτυακά φόρουμ, κάνουν block άλλους χρήστες και αποφεύγουν να κοιτούν τα σχόλια.
Η αντιμετώπιση της διαδικτυακής ρητορικής μίσους ενάντια των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων είναι ευθύνη όλων μας είτε είμαστε θύματα είτε όχι. Αρχικά, αποφεύγουμε να δημοσιεύουμε ή να αναπαράγουμε φράσεις, σχόλια, εικόνες και βίντεο ή να στέλνουμε μηνύματα που προωθούν το μίσος εναντίον των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων. Δεύτερον, κάνουμε αναφορά του περιεχομένου που είναι προσβλητικό ή απειλητικό στο εκάστοτε μέσο κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. Facebook, Twitter). Επίσης, ζητάμε από τον διαχειριστή της σελίδας να αφαιρέσει τη δημοσίευση ή το σχόλιο με το προσβλητικό περιεχόμενο. Τέλος, αντιδράμε στη ρητορική μίσους. Παρατίθενται κάποιες συμβουλές, ώστε η αντίδρασή μας να είναι επιτυχής:
- Δε στοχοποιούμε τον/την συγγραφέα, αλλά το περιεχόμενο της δήλωσης.
- Αντικρούουμε τους ψευδείς ισχυρισμούς με αληθή γεγονότα, παραθέτοντας αξιόπιστες πηγές.
- Εκφράζουμε τη δυσπιστία ή απογοήτευσή μας, αλλά δεν εμπλεκόμαστε σε διαμάχη.
- Προσέχουμε ότι κάποια μηνύματα δημοσιεύονται με σκοπό να προκαλέσουν. Γι’ αυτό, δεν παρασυρόμαστε από το συναίσθημα, αλλά περιοριζόμαστε στο να κάνουμε μία ψύχραιμη δήλωση.
Πηγές:
Ονομάζομαι Αναστασία Χαλκιαδάκη κι είμαι φοιτήτρια Ψυχολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είμαι leader σε μία ομάδα ενδυνάμωσης γυναικών κι εθελόντρια σε μία δομή ασυνόδευτων ανήλικων προσφύγων. Έχω παρακολουθήσει πληθώρα συνεδρίων και σεμιναρίων πάνω στην Κλινική Ψυχολογία. Το επιστημονικό μου ενδιαφέρον εστιάζει στην καταπολέμηση των φυλετικών, θρησκευτικών, σεξουαλικών κι έμφυλων διακρίσεων, καθώς και τη μελέτη της έμφυλης βίας. Συνεργάζομαι με το CSI Institute, ασχολούμενη με την αρθρογραφία και συμμετέχοντας σε διάφορες δράσεις και πρωτοβουλίες.