Γράφει η Μέγα Β., Φοιτήτρια Εγκληματολογικής Ψυχολογίας
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μαζί με όλες τις πληροφορίες, τις τάσεις (trends) και τις καινοτομίες που μας προσφέρουν, έχουν δημιουργήσει και ένα καινούργιο περιβάλλον για το ηλεκτρονικό εμπόριο (e- commerce), την εύκολη διαφήμιση και τη μαζική προβολή προϊόντων. Αυτή η κουλτούρα επιδεινώνεται από τις διαδικτυακές εταιρείες γρήγορης μόδας (fast fashion) που παράγουν και διαθέτουν ρούχα και αξεσουάρ σε πολύ χαμηλές τιμές. Επιπλέον, εταιρείες που προσφέρουν τα προϊόντα τους σε εξευτελιστικές τιμές ή με αντάλλαγμα την προβολή τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κάνουν συνεχώς την εμφάνισή τους. Αυτές οι εταιρίες εκτός από καταστροφικές για το περιβάλλον χρησιμοποιούν συχνά την παιδική εργασία, πληρώνουν τους εργάτες μισθούς πείνας και τους εκθέτουν σε επικίνδυνες συνθήκες εργασίας. Επίσης, πολύ συχνά, μέσω αυτών των σελίδων – λόγω του όγκου των συνδρομητών – κυβερνοεγκληματίες καταφέρνουν να βρουν τρόπους να ανακτήσουν πληροφορίες λογαριασμών και καρτών των πελατών αποσπώντας προσωπικά δεδομένα και χρήματα.
Οι αγορές από το διαδίκτυο είναι πλέον συνηθισμένες και πολύς κόσμος τις επιλέγει. Σε αντίθεση με τις αγορές σε φυσικά καταστήματα που μπορούν να καταστούν χρονοβόρες, είναι απλές, γρήγορες και μπορούν να γίνουν τη μέρα και την ώρα που επιλέγουν οι καταναλωτές. Αυτή η προτίμηση όμως κρύβει αρκετές παγίδες, οι οποίες και θα αναφερθούν εν συντομία.
- Κλοπή ταυτότητας: Όπως αναφέρθηκε παραπάνω κυβερνοεγκληματίες μπορούν να κλέψουν τα στοιχεία των χρηστών και να τα χρησιμοποιήσουν είτε για αγορές, είτε ως βάση δεδομένων για άλλου είδους επιθέσεις.
- Μη κρυπτογραφημένα δεδομένα: Τα ηλεκτρονικά καταστήματα που δεν χρησιμοποιούν έγκυρο ψηφιακό πιστοποιητικό ελέγχου ταυτότητας και κρυπτογράφησης πληροφοριών (Secure Sockets Layer, SSL) είναι πιο ευάλωτα σε επιθέσεις και είναι ευκολότερο για τους κυβερνοεγκληματίες να ανακτήσουν πληροφορίες των πελατών.
- Ψεύτικα ηλεκτρονικά καταστήματα: Πολλές φορές οι κυβερνοεγκληματίες δημιουργούν ιστοσελίδες στις οποίες υποτίθεται πως πουλούν προϊόντα σε χαμηλές τιμές. Οι καταναλωτές δεν αντιλαμβάνονται την απάτη και εκτός από τα στοιχεία τους – που έχουν ήδη δώσει στη σελίδα- τις περισσότερες φορές δεν λαμβάνουν και τα προϊόντα που παρήγγειλαν.
- Ψευδείς κριτικές: Πολλοί καταναλωτές επιλέγουν να κάνουν τις αγορές τους, αφού διαβάσουν σχόλια και κριτικές. Είναι συχνό φαινόμενο, όμως, να υπάρχουν ψευδείς κριτικές που δίνουν θετικές και ασαφείς πληροφορίες για κάποιο συγκεκριμένο προϊόν ή για το κατάστημα με σκοπό να προτρέψουν άλλους να το επισκεφθούν και να ψωνίσουν.
Αυτοί είναι μόνο μερικοί από τους κινδύνους που μπορούν να συναντήσουν οι καταναλωτές, καθώς κάνουν τα διαδικτυακά τους ψώνια. Ωστόσο, αυτό δεν πρέπει να μας τρομάζει καθώς το διαδίκτυο είναι πλέον ένα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας και εκτός από ψυχαγωγικό περιεχόμενο είναι εργαλείο δουλειάς και εκπαίδευσης. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε πως μπορούμε να προστατεύσουμε τα προσωπικά μας δεδομένα καθώς και να αναγνωρίζουμε απάτες κατά την πλοήγησή μας.
Κάποιες προτάσεις για ασφαλές αγορές μέσω διαδικτύου είναι οι εξής:
- Πραγματοποιήστε έναν έλεγχο για τον ιστότοπο από τον οποίο θέλετε να ψωνίσετε:
– ελέγξτε αν διαθέτει πιστοποιητικό SSL
– ελέγξτε αν αναγράφεται αριθμός και διεύθυνση του καταστήματος
– δείτε τις κριτικές άλλων χρηστών
- Προμηθευτείτε με προπληρωμένη κάρτα και φορτώστε κάθε φορά το ποσό που σκοπεύετε να ψωνίσετε
- Χρησιμοποιήστε μια διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου αποκλειστικά για τις αγορές σας μέσω διαδικτύου
- Κρατήστε τους κωδικούς σας σε ασφαλές σημείο(σημειώστε τους γραπτώς σε μια ατζέντα) και μην τους αποθηκεύετε στον φυλλομετρητή (browser)
- Αποφύγετε τη χρήση δημόσιων δικτύων Wi-Fi για την πραγματοποίηση ηλεκτρονικών συναλλαγών ή για την σύνδεση σε προσωπικούς σας λογαριασμούς.
Σε κάθε περίπτωση οι ηλεκτρονικές αγορές αν και ελλοχεύουν αρκετούς κινδύνους που πολλές φορές διακρίνονται δύσκολα παράλληλα διευκολύνουν τους χρήστες. Αυτοί με τη σειρά τους είναι σημαντικό να γνωρίζουν τους κινδύνους καθώς και τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να προφυλαχθούν για να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο χωρίς φόβο και με ασφάλεια.
Πηγές:
https://goodonyou.eco/what-is-fast-fashion/
https://www.kaspersky.com/resource-center/threats/how-safe-is-online-shopping
https://www.onespan.com/blog/major-risks-online-shopping
Η εθελοντική ομάδα του CSI Institute, αποτελούμενη από εξειδικευμένους επιστήμονες όπως, ψυχολόγους, εγκληματολόγους, κοινωνιολόγους καθώς και τεχνικούς δικτύων & πληροφορικής, είναι κοντά σας παρέχοντας πληροφορία, ενημέρωση και γνώση μέσα από ποικίλα θέματα αρθρογραφίας.