Η ευρεία χρήση της τεχνολογίας και των social media έχει συμβάλλει ιδιαίτερα στην αύξηση του cyberstalking. Το cyberstalking είναι το φαινόμενο, κατά το οποίο γίνεται χρήση της τεχνολογίας για την κατ’ εξακολούθηση παρακολούθηση ή/και παρενόχληση κάποιου ατόμου, συχνά του νυν ή πρώην ερωτικού/ής συντρόφου. Η φυσική παρακολούθηση έχει μεταφερθεί στο διαδίκτυο, όπου εύκολα μπορεί κανείς να δει τις δραστηριότητες και την τοποθεσία του νυν ή πρώην ερωτικού συντρόφου στα social media, να τοποθετήσει λογισμικό παρακολούθησης σε ηλεκτρονικές του συσκευές κ.ά.
Ποιοι είναι, όμως, πιο πιθανό να διαπράξουν cyberstalking και γιατί;
Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, η πλειοψηφία των δραστών είναι άντρες, ενώ των θυμάτων γυναίκες. Μέσα από αυτό το εύρημα διαφαίνεται η έμφυλη διάσταση του φαινομένου. Οι δράστες είναι συνήθως νέοι, μορφωμένοι και γνώστες της τεχνολογίας.
Οι άντρες που είναι “μακιαβελιστές”, δηλαδή άτομα που χρησιμοποιούν διαπροσωπικές στρατηγικές που ενισχύουν το ενδιαφέρον προς τον εαυτό, την εξαπάτηση και τη χειραγώγηση, και ναρκισσιστές, άτομα που έχουν μεγάλη αίσθηση της σημαντικότητάς τους, μία βαθιά ανάγκη για προσοχή και θαυμασμό, προβληματικές σχέσεις και έλλειψη ενσυναίσθησης για τους άλλους, είναι πιο πιθανό να εμπλακούν σε συμπεριφορές cyberstalking. Επιπλέον, αυτοί που έχουν προβληματικό στυλ προσκόλλησης, έντονο θυμό και προβαίνουν σε σωματική βία διαπράττουν εξίσου συχνά cyberstalking.
Ως προς τις γυναίκες, αυτές που χαρακτηρίζονται από ναρκισσισμό, έντονη ζήλεια, θυμό και δυσφορία οικειότητας, αλλά κι αυτές που έχουν υποστεί σεξουαλική βία, είναι πιο πιθανό να διαπράξουν cyberstalking. Άτομα, επιπλέον, που έχουν επιθυμία για άμεση ικανοποίηση είναι πιθανότερο να αποτελέσουν δράστες.
Ο αυξημένος χρόνος που περνά κανείς online μπορεί, επίσης, να αυξήσει την πιθανότητα να εμπλακεί σε συμπεριφορές cyberstalking. Οι δράστες είναι πιθανό να εκδηλώσουν αποκλίνουσες συμπεριφορές στο διαδίκτυο και τα social media (π.χ. sexting, διαδικτυακή παρενόχληση).
Υπάρχουν διάφοροι τύποι δραστών cyberstalking, όπως οι εκδικητικοί, οι συγκροτημένοι, οι οικείοι και οι συλλογικοί. Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο της κ. Κέλλυς Ιωάννου, Διευθύντριας του CSI Institute εδώ.
Στο πλαίσιο των συντροφικών σχέσεων, κύριο κίνητρο πίσω από το cyberstalking αποτελεί ο έλεγχος του/της συντρόφου. Οι ελεγκτικές συμπεριφορές μέσα σε μία συντροφική σχέση είναι παράγοντας επικινδυνότητας για ανθρωποκτονία – και δη για γυναικοκτονία. Σύμφωνα με μία πρόσφατη έρευνα, ο εξαναγκαστικός έλεγχος και η παρακολούθηση, ως συστατικά στοιχεία του cyberstalking, διαδραματίζουν διευκολυντικό ρόλο στη διάπραξη ανθρωποκτονίας στο πλαίσιο συντροφικής σχέσης.
Το cyberstalking, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, αποτελεί μία μορφή διαδικτυακού εγκλήματος και ένα είδος συντροφικής βίας, το οποίο χρήζει άμεσης αντιμετώπισης, ώστε να αποφευχθούν τόσο οι ψυχολογικές όσο και οι σωματικές επιπτώσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν τα θύματα.
Πηγές:
Ονομάζομαι Αναστασία Χαλκιαδάκη κι είμαι φοιτήτρια Ψυχολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είμαι leader σε μία ομάδα ενδυνάμωσης γυναικών κι εθελόντρια σε μία δομή ασυνόδευτων ανήλικων προσφύγων. Έχω παρακολουθήσει πληθώρα συνεδρίων και σεμιναρίων πάνω στην Κλινική Ψυχολογία. Το επιστημονικό μου ενδιαφέρον εστιάζει στην καταπολέμηση των φυλετικών, θρησκευτικών, σεξουαλικών κι έμφυλων διακρίσεων, καθώς και τη μελέτη της έμφυλης βίας. Συνεργάζομαι με το CSI Institute, ασχολούμενη με την αρθρογραφία και συμμετέχοντας σε διάφορες δράσεις και πρωτοβουλίες.