Cancel culture ή αλλιώς “κουλτούρα ακύρωσης” ή αλλιώς “κουλτούρα απόσυρσης υποστήριξης” το βλέπουμε όλο και συχνότερα τόσο σε άρθρα όσο και σε βίντεο στο Youtube. Όλο λέμε τι είναι αυτό το “κάνσελ κάλτσουρ” γιατί το ακούω συνέχεια και αν είναι κάτι που θα έπρεπε να με απασχολήσει;
Τι είναι το cancel culture;
Πολύ απλά το cancel culture είναι η απότομη απόσυρση υποστήριξης κάποιου προσώπου, εταιρίας, οργανισμού, αφού έχουν κάνει ή έχουν πει πράγματα, τα οποία είναι “απαράδεκτα” ή/και προβληματικά μέσω των social media. Συσπειρώνεται δηλαδή, ο κόσμος του διαδικτύου για ένα σκοπό, να ακυρώσουν κάποιον, να μειωθεί η ισχύ του, να μην είναι πια “relevant”. Λειτουργεί σαν ένα είδος αυτόνομης κοινωνικής δικαιοσύνης, η οποία εφαρμόζεται συνήθως όταν το άτομο το οποίο έχει επιλεχθεί να ακυρωθεί πράττει ή διατυπώνει απόψεις σεξιστικού, ομοφοβικού, ρατσιστικού, εκφοβιστικού περιεχομένου.
Φαίνεται πως η αντίδραση σε κάτι που μας απασχολεί δεν είναι απλά η διαφωνία ή και για κάποιους η ρητορική μίσους, που το βλέπουμε συνέχεια στο twitter. Αλλά έχει γίνει μια τεράστια “αναβάθμιση”, όπου στην εικόνα ενός “καλύτερου” κόσμου, για ορισμένες ομάδες, γίνεται επίθεση και κατάλυση της δημόσιας εικόνας του ατόμου που βρίσκεται στο στόχαστρο.
Έχει αποτέλεσμα;
Η μαζική απόσυρση κοινωνικής αλλά και οικονομικής υποστήριξης κάποιου, βλέπουμε πως έχει αποτέλεσμα. Εταιρείες χάνουν χορηγούς και συνακόλουθα χρήματα. Άνθρωποι χάνουν τις δουλειές τους. Χάνεται η πίστη σε διάφορους οργανισμούς με ένα αρκετά πρόσφατο παράδειγμα το efood. Όπου λόγω της τοποθέτησης της εταιρείας delivery, γύρω από τη μη ανανέωση σύμβασης και την αναγκαστική στροφή στο freelancing, “έφαγε” τρομερό backlash. Οι αξιολογήσεις της στην πλατφόρμα έπεσαν κατακόρυφα, πολλοί απεγκατέστησαν την εφαρμογή από τα κινητά τους με αποτέλεσμα από 4,7/5 που είχε αρχικά, να πέσει στο 1/5. Το αποτέλεσμα; Να αλλάξει η εταιρεία την πολιτική της και να δώσει στο εργαζόμενο προσωπικό την επιλογή ανάμεσα στην ανανέωση σύμβασης και ελεύθερου επαγγελματία.
Εδώ και λίγα χρόνια έχει αρχίσει να δημιουργείται ένα είδος προοδευτικής λογοκρισίας, όπου όποιος δεν την ακολουθεί, ακυρώνεται. Όποιος υποκρίνεται πως την ακολουθεί συμμορφώνεται στο να ακολουθήσει και ο ίδιος λειτουργίες της πολιτικής ορθότητας, για να αποφύγει την ακύρωση. Διχάζει όμως η τοποθέτηση για το θέμα. Είναι καλή ή κακή; Φέρνει αλλαγές ή είναι υπερβολική; Αποτελεί τη συσπείρωση γύρω από ένα κοινό σκοπό ή είναι τρόπος εναντίωσης στις ανισότητες της κοινωνίας; Λειτουργεί συμβουλευτικά ή εκφοβιστικά; Με τι ευκολία το κοινό νευριάζει και ακολουθεί τον όχλο χωρίς να ψάξει και να ενημερωθεί για την εκάστοτε κατάσταση;
Άλλοτε η κουλτούρα απόσυρσης υποστήριξης ρίχνει φως σε μια κατάσταση και λειτουργεί υπέρ της δικαιοσύνης, άλλοτε όμως δυσφημίζονται άτομα μόνο και μόνο από κατηγορίες και όχι από γεγονότα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι πριν πάρεις ασυνείδητα κάποια πλευρά υπέρ ή κατά της ακύρωσης, χρειάζεται να ενημερωθείς και να αξιολογήσεις από μόνος σου την κατάσταση.
Πηγές:
Ονομάζομαι Παναγιώτης Ανδριανός, είμαι επί πτυχίω φοιτητής του τμήματος ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχω ασχοληθεί με θέματα ψυχικής υγείας εφήβων σε συνδυασμό με την ενασχόληση τους στο διαδίκτυο. Στη παρούσα φάση συνεργάζομαι με το CSIi για την εκπόνηση της πρακτικής μου άσκησης.