Autumn blues ή αλλιώς εποχική συναισθηματική διαταραχή | Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται;

Αποχαιρετώντας το καλοκαίρι και καλωσορίζοντας το φθινόπωρο, είναι λογικό να νιώθουμε μία μικρή μελαγχολία. Τα ταξίδια κι οι καλοκαιρινές περιπέτειες έρχονται να δώσουν τη θέση τους στη ρουτίνα της καθημερινότητας, την ανεμελιά του καλοκαιριού διαδέχονται οι αυξημένες υποχρεώσεις που συνοδεύουν την έλευση του φθινοπώρου κι οι ηλιόλουστες μέρες δίπλα στη θάλασσα αντικαθίστανται από βροχερό καιρό. 

Αν, λοιπόν, το φθινόπωρο παρατηρείτε μία μικρή πτώση της διάθεσής σας, μη στεναχωριέστε, δεν είστε οι μόνοι! Μάλιστα, αυτό το φαινόμενο είναι τόσο κοινό που αναγνωρίζεται επίσημα ως διαταραχή κι ονομάζεται εποχική συναισθηματική διαταραχή ή με πιο απλά λόγια μελαγχολία του φθινοπώρου (autumn blues). 

Πρόκειται για μία μορφή κατάθλιψης η οποία εμφανίζεται κυρίως το φθινόπωρο και τον χειμώνα, όταν η διάρκεια της ημέρας ελαττώνεται. Η μειωμένη έκθεση στον ήλιο φαίνεται να επιδρά σε σημαντικό βαθμό στην αλλαγή της διάθεσής μας, ενώ στην εκδήλωση της διαταραχής φαίνεται να διαδραματίζει κάποιο ρόλο κι η διατάραξη της σεροτονίνης, γνωστή κι ως η ορμόνη της ευτυχίας, τα επίπεδα της οποίας είναι σε πιο χαμηλά επίπεδα τον χειμώνα από ότι το καλοκαίρι. 

Πράγματι, λοιπόν, καθώς περνάμε από το καλοκαίρι στο φθινόπωρο συμβαίνουν κάποιες αλλαγές στον οργανισμό μας, τις οποίες φυσικά δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Αυτό που μπορούμε να ελέγξουμε, ωστόσο, είναι ο τρόπος που τις αντιμετωπίζουμε. Αντί να σταθούμε σε αυτά που χάνουμε με το πέρας του καλοκαιριού, μπορούμε να εστιάσουμε σε αυτά που κερδίζουμε με την άφιξη του φθινοπώρου – μία καινούρια αρχή, νέες ευκαιρίες, νέες προκλήσεις. Όλα είναι θέμα οπτικής. Πώς βλέπουμε το ποτήρι; Μισοάδειο ή μισογεμάτο; 

Πώς μπορούμε λοιπόν να αντιμετωπίσουμε τη μελαγχολική μας διάθεση; 

• Θέτουμε νέους στόχους 

Όπως προαναφέραμε, η μετάβαση από τη θερινή περίοδο στο φθινόπωρο μπορεί να αποτελέσει εξαιρετική ευκαιρία για να κάνουμε μία νέα αρχή και να θέσουμε νέους, εφικτούς και ρεαλιστικούς στόχους στη ζωή μας. Το να έχουμε κάτι να περιμένουμε και για το οποίο θέλουμε να παλέψουμε είναι πάρα πολύ σημαντικό και μας βοηθά να καταπολεμήσουμε τα όποια μελαγχολικά συμπτώματα. Μπορούμε να σκεφτούμε τι θέλουμε να πετύχουμε το επόμενο διάστημα, να ιεραρχήσουμε τις προτεραιότητες μας και να σχεδιάσουμε τα βήματα που θα ακολουθήσουμε για την επίτευξη του στόχου μας. 

• Προσέχουμε τον εαυτό μας 

Ίσως έχετε παρατηρήσει μία μείωση της αυτοπεποίθησης τους φθινοπωρινούς μήνες σε αντίθεση με το καλοκαίρι. Όπως αναφέραμε, αυτό οφείλεται στα επίπεδα σεροτονίνης αλλά και ντοπαμίνης, καθώς και τεστοστερόνης στους άνδρες, τα οποία είναι υψηλότερα το καλοκαίρι, δίνοντάς μας μία αυξημένη αίσθηση αυτοπεποίθησης. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι το φθινόπωρο είμαστε καταναγκασμένοι να μη νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας. Η καλή διατροφή, η συχνή άσκηση, η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής σίγουρα θα μας βοηθήσουν να επανακτήσουμε την αυτοπεποίθηση που έχουμε απολέσει. Το παν είναι να μην παραμελούμε τον εαυτό μας! 

• Λέμε “όχι” στην αναβλητικότητα 

Ένα από τα συχνότερα λάθη που κάνουμε σαν άνθρωποι είναι το γεγονός ότι έχουμε την τάση να αναβάλλουμε συνεχώς πράγματα. Όπως όμως λέει ο σοφός λαός, ποτέ μην αφήνεις για αύριο κάτι που μπορείς να κάνεις σήμερα! Αναδιοργανώνουμε την καθημερινότητά μας, εντάσσοντας δραστηριότητες που συχνά αναβάλλαμε στο παρελθόν. Αυτή η τακτική θα μας βοηθήσει να καταπολεμήσουμε το συναίσθημα της οκνηρίας, νιώθοντας δραστήριοι κι ενεργοί. 

• Εκμεταλλευόμαστε το ηλιακό φως 

Η μειωμένη έκθεση στο φως είναι ένας πολύ βασικός παράγοντας εκδήλωσης καταθλιπτικών συμπτωμάτων, τα οποία είναι αποτέλεσμα της βιοχημικής ανισορροπίας που προκαλείται στον εγκέφαλο. Πιο συγκεκριμένα, η μελατονίνη, μια ορμόνη που συνδέεται με την κατάθλιψη, παράγεται σε αυξημένα επίπεδα στο σκοτάδι. Άρα, η έκθεση στο ηλιακό φως μπορεί πράγματι να οδηγήσει σε σημαντική βελτίωση της διάθεσης. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί, είτε κάνοντας μία πρωινή βόλτα στον ήλιο, είτε με αναδιάρθρωση του χώρου μας έτσι ώστε να απορροφά περισσότερο φως. 

• Κάνουμε θετικές σκέψεις 

Σύμφωνα με τη γνωστική προσέγγιση στην ψυχολογία, όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε προκαλούνται από δυσπροσαρμοστικά γνωστικά σχήματα, όπως για παράδειγμα διαστρεβλωμένες σκέψεις ή δυσλειτουργικές πεποιθήσεις. Τέτοιου είδους γνωστικά σχήματα μπορεί να έχουν τη μορφή “Δεν μπορώ να τα καταφέρω.” ή “Δε θα είμαι ποτέ ευτυχισμένος”. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να προσπαθήσουμε να αντικαταστήσουμε τέτοιου είδους σκέψεις με θετικές. Αντί, λοιπόν να σκεφτούμε ότι το καλοκαίρι τελείωσε κι από εδώ και πέρα θα έχουμε πάρα πολλές υποχρεώσεις στις οποίες ενδεχομένως δε θα μπορούμε να αντεπεξέλθουμε, μπορούμε να σκεφτούμε ότι μας δίνονται ευκαιρίες να αυξήσουμε την παραγωγικότητα μας και να αξιοποιήσουμε στο έπακρο τις δυνατότητές μας. 

Πηγή: huffpost.com