Αποδομώντας το πρόσωπο

Aπό την Ελένη Ατσάρου,

Ένα από τα πιο πολυσύχναστα μέρη που υπάρχουν στην Ελλάδα, αλλά ίσως και σε όλο τον κόσμο είναι το σούπερ μάρκετ, ασχέτως της επωνυμίας που φέρει. Είναι ένα μέρος στο οποίο όλοι νοιώθουμε μεγαλύτερη άνεση μιας και είναι μεγάλοι χώροι και είναι λίγο πιο δύσκολο να εστιάσουν οι υπόλοιποι πελάτες πάνω μας από ότι σε ένα μικρότερο κατάστημα. Εκτός αυτού χάρη στην ειδοποίηση που υπάρχει στην είσοδο όλοι γνωρίζουμε πως κάθε μας κίνηση καταγράφεται για λόγους ασφαλείας προκειμένου οι υπάλληλοι του καταστήματος να γνωρίζουν αν έχει γίνει κάποια παρατυπία ή αν πρέπει να ενημερωθεί ένας υπάλληλος για να αναλάβει υπηρεσία. Τα δεδομένα που συγκεντρώνονται είναι προσωρινά καθώς ο χρόνος κυλάει και το σύστημα ασφαλείας καταγράφει.

Ερώτηση πρώτη: τα δεδομένα που συγκεντρώνονται είναι όντως προσωρινά κι αν όχι τότε πού καταλήγουν; Ερώτηση δεύτερη: Τι στοιχεία συγκεντρώνονται; Όπως είναι λογικό τα στοιχεία που συγκεντρώνονται για εμάς μέσα από το σύστημα ασφαλείας δεν είναι προσωρινά καθώς αποθηκεύονται και μπορούν να χρησιμοποιηθούν κάποια άλλη στιγμή αν παρουσιαστεί ανάγκη. Άρα τα δεδομένα που συγκεντρώνονται για εμάς μόνο προσωρινά δεν είναι. Από την άλλη πλευρά τα δεδομένα που συγκεντρώνονται αφορούν το ντύσιμό μας, τις κινήσεις μας, αλλά και τα στοιχεία του προσώπου μας.

Εκείνα τα δεδομένα που αφορούν το πρόσωπό μας είναι που έχουν μεγάλη σημασία καθώς καθένα από αυτά μπορεί να μοιάζει με κάποιου άλλου, όμως ο συνδυασμός δεν είναι ποτέ ακριβώς ίδιος. Πάνω σε αυτό στηρίχθηκε η δημιουργία ενός αλγορίθμου με τον οποίο κάθε πρόσωπο μπορεί να καταγραφεί, να αναλυθεί και να εντοπιστεί ξανά κάποια στιγμή στο μέλλον. Για μια εταιρεία σούπερ μάρκετ αυτά τα χαρακτηριστικά έχουν μια ιδιαίτερη σημασία καθώς μέσα από το σύστημα παρακολούθησης που έχουν εγκαταστήσει μπορούν να συγκεντρώσουν αυτά τα στοιχεία σε βάσεις δεδομένων και να τα χρησιμοποιήσουν ανά πάσα στιγμή αρκεί να υπάρχει ανάγκη.

Ειδικά τον τελευταίο καιρό ένα ζήτημα που έχει προκύψει είναι πως όταν δημιουργούνται τέτοιες βάσεις δεδομένων παραβιάζονται τα προσωπικά μας δικαιώματα. Όμως σύμφωνα με την καθηγήτρια Maja Pantic του Αυτοκρατορικού Πανεπιστημίου του Λονδίνου (Imperial College London) ερευνήτρια πάνω στον κλάδο της τεχνητής νοημοσύνης το πρόβλημα δεν έγκειται εκεί αφού εμείς οι ίδιοι έχουμε ήδη προσφέρει πολύ περισσότερα δεδομένα για εμάς μέσω του GPS που έχουμε ενεργοποιημένο στα κινητά μας τηλέφωνα τα οποία και κουβαλάμε διαρκώς μαζί μας γνωστοποιώντας διαρκώς τη θέση μας, αλλά και το με ποιούς είμαστε μαζί εκείνη τη στιγμή.

Έχοντας τέτοιου είδους συστήματα παρακολούθησης τα σούπερ μάρκετ μπορούν να καταπολεμήσουν και το έγκλημα υποστήριξε ο κ. Sajid Javid πρώην Υπουργός Εσωτερικός καθώς γνωρίζοντας ποιά άτομα έχουν αφαιρέσει κάποιο αγαθό από το σούπερ μάρκετ μπορεί να τους απαγορευθεί η είσοδος στο μέλλον. Πρόκειται για ένα σημαντικό πρόβλημα καθώς η θέσπιση ενός κατώτατου ορίου αξίας των αγαθών που κλάπηκαν έχει σαν αποτέλεσμα να μην μπορεί να καταγγελθεί και στη συνέχεια να καταγραφεί ένας σημαντικός αριθμός κλοπών οδηγώντας τελικά στο σχηματισμό αποτελεσμάτων που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Στην περίπτωση της Αγγλίας για να καταγραφεί μια κλοπή θα πρέπει η αξία του/των αντικειμένου/ων που κλάπηκε/αν να φτάνει τουλάχιστον τις 200 λίρες Αγγλίας, αξία την οποία δύσκολα θα μπορέσει να φτάσει η κλοπή κάποιου πράγματος από ένα σούπερ μάρκετ. Για το λόγο αυτό τώρα πια καταγράφεται ένα πολύ μικρό ποσοστό κλοπών σε καταστήματα, στην Αγγλία φτάνει μόλις το 10%, των οποίων η ετήσια αξία φτάνει τα 700 εκατομμύρια σε λίρες Αγγλίας.

Εκτός από το Ηνωμένο Βασίλειο η τεχνολογία αναγνώρισης προσώπων χρησιμοποιείται στην Κίνα και στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Καθεμία από αυτές τις χώρες χρησιμοποιεί με το δικό της τρόπο αυτή την τεχνολογία καθώς δεν έχουν όλες τους τις ίδιες ανάγκες. Στην Κίνα χρησιμοποιείται στα αεροδρόμια, στις αναλήψεις μετρητών και στην καταγραφή της προσοχής που δείχνουν οι μαθητές στο σχολείο, στην Αγγλία σε δημόσιους χώρους, ενώ στην Αμερική για νομικούς σκοπούς.

Με πληροφορίες από The Guardian