Σοκ έχει προκαλέσει στην τοπική κοινωνία του Ηρακλείου Κρήτης η τραγική κατάληξη του 27χρονου Παναγιώτη ο οποίος έβαλε τέλος στη ζωή του. Την ίδια στιγμή η τελευταία ανάρτηση του νεαρού στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook εγείρει προβληματισμούς καθώς λίγες ώρες πριν αυτοκτονήσει είχε ζητήσει δημόσια συγγνώμη για τον πόνο που θα προκαλέσει.
Με το ποσοστό αυτοκτονιών ανάμεσα σε νέους ανθρώπους να ανεβαίνει σταδιακά, η πραγματικότητα γίνεται ακόμα πιο θλιβερή όταν αναρωτιόμαστε: «Γιατί ένας νέος άνθρωπος να βάλει τέλος στη ζωή του;». Μία συχνή μέθοδο που ακολουθούν οι ψυχολόγοι στην προσπάθειά τους να καταλάβουν τι ακριβώς συμβαίνει στο μυαλό όσων βάζουν τέλος στη ζωή τους είναι να αναλύουν σημειώματα αυτοκτονίας. Ωστόσο, στην πραγματικότητα μόνο μία μειοψηφία από τους αυτόχειρες αφήνουν σημειώματα. Τα σημειώματα αυτά, σύμφωνα με ακαδημαϊκές έρευνες που εστιάζουν στη μελέτη της αυτοκτονικής συμπεριφοράς, απευθύνονται κυρίως σε πρόσωπα του στενού περιβάλλοντος και περιλαμβάνουν δηλώσεις α) αγάπης, στοργής ή φιλίας, β) συγχώρεσης γ) ενοχής, ντροπής και επιθετικότητας και δ) διευθέτηση οικονομικών εκκρεμοτήτων και κληρονομικών θεμάτων.
Και μπορεί οι λόγοι για τους οποίους ένα νέο άτομο αποφασίζει να βάλει τέλος στη ζωή του να μην είναι ξεκάθαροι ωστόσο ένα είναι το μόνο σίγουρο: ότι για κάθε αυτοκτονία επηρεάζονται οι ζωές τουλάχιστον έξι ακόμα ανθρώπων.
Με αφορμή λοιπόν την τραγική κατάληξη του 27χρονου από την Κρήτη, καλό θα ήταν να ενημερωθούμε για τους πιο γνωστούς μύθους οι οποίοι επικρατούν γύρω από την αυτοκτονία των νέων.
Μύθος 1ος: Μιλώντας για την αυτοκτονία δίνουμε τροφή για σκέψη σε ένα αυτοκτονικό άτομο
Αυτό δεν ισχύει καθώς ένα βαθιά καταθλιπτικό άτομο έχει σκεφτεί την αυτοκτονία πολύ πριν αυτή αναφερθεί από κάποιον άλλον. Αυτός ο μύθος επί της ουσίας περισσότερο κοστίζει, παρά σώζει ζωές. Ένα άτομο με αυτοκτονικές τάσεις ή σκέψεις ανακουφίζεται όταν κάποιος νιώθει τον πόνο του. Ένα άτομο που βιώνει τον πόνο του απομονωμένα είναι πολύ πιο πιθανό να προχωρήσει σε αυτοκτονία.
Μύθος 2ος: Όσοι δηλώνουν ότι θα αυτοκτονήσουν συνήθως δεν το κάνουν
Οι άνθρωποι με αυτοκτονικές τάσεις στην πραγματικότητα χρειάζονται περισσότερο βοήθεια από ό,τι να πεθάνουν. Το να λένε ότι θέλουν να βάλουν τέλος στη ζωή τους είναι μία κραυγή για βοήθεια. Πολλοί άνθρωποι αγνοούν αυτή την κραυγή βοήθειας και αρνούνται να εμπλακούν. Να είστε σίγουροι ότι όσοι κάνουν λόγο για αυτοκτονία, σκέφτονται σοβαρά να βάλουν τέλος στη ζωή τους.
Μύθος 3ος: Οι περισσότερες αυτοκτονίες διαπράττονται χωρίς προγενέστερα προειδοποιητικά σημάδια
Μπορεί πολλές φορές να φαίνεται ότι μία αυτοκτονία διαπράττεται χωρίς προειδοποίηση, ωστόσο πάντα υπάρχουν κάποιες ενδείξεις αυτοκτονικής συμπεριφοράς πριν τη διάπραξη της αυτοχειρίας.
Τέτοιες ενδείξεις μπορεί να είναι η απόσυρση, η κατάθλιψη, η επιθετικότητα, διατροφικές διαταραχές, κατάχρηση ουσιών, αλλαγές συμπεριφοράς, μειωμένη σεξουαλική επιθυμία. Αν και πολλές φορές για την οικογένεια του αυτόχειρα η αυτοκτονία δεν συνοδεύεται από κάποιο προειδοποιητικό σημάδι, συνήθως υπάρχουν συμπεριφορές οι οποίες μπορούν να χαρακτηριστούν ως πρόδρομοι της αυτοκτονίας.
Μύθος 4ος: Οι αυτοκτονικές τάσεις κληρονομούνται
Δεν υπάρχει γενετική προδιάθεση για την αυτοκτονία. Ωστόσο, οι αυτοκτονίες τείνουν να εξαπλώνονται ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας. Η αυτοκτονία έχει εξαιρετικά αρνητική επίδραση στα επιζώντα μέλη της οικογένειας, τα οποία μερικές φορές οδηγούνται σε αυτοκτονικές σκέψεις ή απόπειρες από την πλευρά τους.
Μύθος 5ος: Αν δεν βρεθεί σημείωμα, δεν ήταν αυτοκτονία
Περίπου τα δύο τρίτα εκείνων που διέπραξαν αυτοκτονία δεν άφησαν κάποιο σημείωμα.
Μύθος 6ος: Όταν η κατάθλιψη υποχωρεί, δεν υπάρχει πλέον λόγος ανησυχίας
Όταν ένας καταθλιπτικός άνθρωπος βιώνει μια περίοδο προφανούς βελτίωσης, μπορεί στην πραγματικότητα να διατρέχει ακόμη μεγαλύτερους κινδύνους. Η βελτίωση της ψυχικής του κατάστασης μπορεί να οφείλεται στο ότι προσωρινά βρήκε ανακούφιση προστρέχοντας στην λύση της αυτοκτονίας και της ανακούφισης που προσφέρει η απόσυρση από τον αγώνα λήψης αποφάσεων.
Μύθος 7ος: Ένα άτομο με αυτοκτονικές τάσεις δεν μπορεί εύκολα να αλλάξει γνώμη
Σχεδόν κάθε άτομο με τάσεις αυτοκτονίας παλεύει με την απόφαση του να ζήσει ή να πεθάνει. Συνήθως επικρατούν δύο εσωτερικές φωνές: ‘ναι’ και ‘όχι’. Για ένα άτομο που αμφιταλαντεύεται μεταξύ της επιλογής της ζωής ή του θανάτου το ενδιαφέρον, η συμπόνοια και η αγάπη από ένα κοντινό άτομο μπορεί να το βοηθήσουν να επιλέξει τoν δρόμο της ζωής. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες καταστάσεις κατά τις οποίες η απόφαση κάποιου να βάλει τέλος στη ζωή του είναι τελεσίδικη.
Μύθος 8ος: Οι γυναίκες απειλούν ότι θα αυτοκτονήσουν, αλλά μόνο οι άνδρες το κάνουν πράξη
Αν και οι γυναίκες κάνουν περισσότερες απόπειρες αυτοκτονίας από τους άνδρες, συνήθως επιλέγουν λιγότερο θανατηφόρες μεθόδους, όπως συνταγογραφούμενα φάρμακα, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα διάσωσης και επιβίωσης. Αντίθετα η αυτοκτονική συμπεριφορά στους άνδρες φαίνεται να είναι πιο θανατηφόρα. Οι άνδρες είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιήσουν πιο θανατηφόρα μέσα, όπως όπλα ή αυτοκίνητα. Αυτό πιθανότατα εξηγεί γιατί περισσότεροι άνδρες αυτοκτονούν. Οι άντρες προσπαθούν πιο σκληρά.
Μύθος 9oς: Υπάρχει συγκεκριμένο προφίλ αυτόχειρα
Αν και μερικοί άνθρωποι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο αυτοκτονίας, δεν υπάρχει συγκεκριμένο προφίλ αυτόχειρα. Η αυτοκτονία τείνει να είναι ένα διαπολιτισμικό φαινόμενο που επηρεάζει όλες τις κοινωνικοοικονομικές ομάδες.
Μύθος 10oς: Μόνο οι ‘τρελοί’ ή οι παρανοϊκοί άνθρωποι αυτοκτονούν
Ένα άτομο που σκέφτεται ή προσπαθεί να αυτοκτονήσει δεν είναι απαραιτήτως παρανοϊκό. Είναι πιθανό οι αρνητικές σκέψεις και η κατάθλιψη να επηρεάσουν τον καθένα στο σημείο να θέλει να βάλει τέλος σε όλα αυτά. Εάν κάποιος στην οικογένειά σας αυτοκτόνησε, αυτό δεν κάνει το άτομο αυτό ή εσάς τρελό. Δυστυχώς, αυτό το στίγμα εξακολουθεί να συνδέεται με τα επιζώντα μέλη της οικογένειας του αυτόχειρα.
Ένας από τους σκοπούς του CSI Institute είναι η άμεση, έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση όλων των πολιτών. Πάντα κοντά σας για ενημέρωση και επαγρύπνηση.