Ο όρος Ψυχολογία είναι μία σύνθετη λέξη [«ψυχή» και «λόγος»] και σημαίνει ο λόγος περί της ψυχής.
Είναι η επιστήμη που μελετά και ερευνά τον «ψυχικό κόσμο» του ανθρώπου, τις ψυχικές/ γνωστικές του λειτουργίες, είναι αυτή που προσπαθεί να ερμηνεύσει και να κατανοήσει την ανθρώπινη συμπεριφορά αλλά και τις αιτίες πίσω από όλα αυτά που συμβαίνουν και πράττουν οι άνθρωποι. Ο ρόλος του ψυχολόγου είναι αρκετά δύσκολος και πολυδιάστατος, καθώς ασχολείται με σοβαρά ψυχικά προβλήματα, όπως είναι η κατάθλιψη, το άγχος, διάφορες ψυχικές διαταραχές, θέματα αυτοεκτίμησης, μετατραυματικό στρες και άλλες δυσλειτουργικές περιπτώσεις τις οποίες ‘‘καλείται’’ να διευθετήσει.
Ένα από τα πολλά κομμάτια παζλ της ψυχολογίας ασχολείται και με τη Γλώσσα του Σώματος, η οποία περιλαμβάνει κινήσεις, βλέμματα, χειρονομίες, τη στάση του σώματος, τον τόνο της φωνής, καθώς και μυϊκές συσπάσεις, όπου όλα αυτά μπορούν να περάσουν μηνύματα και να ‘‘προδώσουν’’ ένα άτομο θέλοντας και μη. Η «αλάνθαστη» αυτή Γλώσσα, μας βοηθάει να κατανοήσουμε και να διακρίνουμε κάποια βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας τού συνομιλητή μας αλλά και με τι άνθρωπο έχουμε να κάνουμε απέναντί μας. Καθοριστικό κομμάτι της ψυχολογίας και ένα από αυτά που μελετάει είναι και η προσωπικότητα που διαθέτει ο κάθε άνθρωπος ξεχωριστά, τις σκέψεις αλλά και τα συναισθήματα που μπορεί να έχει κάποιος σε αντίθεση με μας.
Ένα από τα βασικά συναισθήματα που μπορεί να προκαλέσει αρκετά μεγάλη ‘‘βλάβη’’, τόσο σε ένα άτομο όσο και απέναντι στην υπόλοιπη κοινωνία είναι ο θυμός. Η διαχείρισή του είναι κάτι πολύ δύσκολο και για κάποιους ακατόρθωτο, το οποίο όμως δεν είναι, γιατί να θυμάσαι ότι τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο για κάποιον που θέλει και προσπαθεί. Το μόνο που χρειάζεται είναι υπομονή και χρόνο για να μπορέσει το άτομο να δουλέψει τα διάφορα συναισθήματά του. Σίγουρα, οι άνθρωποι που έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με διάφορες δυσκολίες, συναναστρέφονται με πληθώρα κόσμο, οι απαιτήσεις στον εργασιακό τους χώρο είναι πολλές και πιεστικές, και γενικά η φύση της δουλειάς τους είναι αρκετά απαιτητική, τότε αυτά τα άτομα καλούνται να κάνουν μια πολύ καλή διαχείριση συναισθημάτων, καταστάσεων και συμβάντων.
Σε επαγγέλματα, όπως η Αστυνομία, η πυροσβεστική, το Λιμενικό, οι γιατροί και σε άλλα που βρίσκονται στην «πρώτη γραμμή», αυτοί οι άνθρωποι οφείλουν να έχουν άριστη ψυχολογική κατάσταση και ο εσωτερικός/ ψυχικός τους κόσμος να βρίσκεται σε ηρεμία/ ισορροπία και σε κατάλληλο επίπεδο ελέγχου, ώστε οτιδήποτε προκύπτει να είναι σε θέση να το διαχειριστούν σωστά. Η κλωστή ανάμεσα στην λογική, το συναίσθημα και την ‘‘τρέλα’’ είναι τόσο λεπτή που μπορεί πολύ εύκολα να σπάσει ή να χτυπήσει ο «κόκκινος συναγερμός», κάτι το οποίο πολλές φορές μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτες ζημιές.
Έτσι λοιπόν, ο ρόλος και η θέση του Ψυχολόγου στα επαγγέλματα αυτά θα πρέπει να θεωρείται απαραίτητη και σε μόνιμη βάση, καθώς με τη βοήθεια του ειδικού θα μπορούν να γίνονται συνεχή και καθοριστικά τεστ, μέσα από τα οποία θα μπορεί να γίνεται διάκριση ανάμεσα σε ακατάλληλο προσωπικό και στο προσωπικό εκείνο που θεωρείται ικανό να βρίσκεται στον εκάστοτε εργασιακό χώρο, χωρίς να διατρέχει κίνδυνος τόσο ο ίδιος όσο και ο περίγυρός του. Ένας ψυχολόγος μπορεί να βοηθήσει σε πολλά τα άτομα που βρίσκονται σε απαιτητικές δουλειές, παίρνοντας ως παράδειγμα τους Αστυνομικούς.
Οι Αστυνομικοί, σε οποιαδήποτε ομάδα/ θέση/ υπηρεσία και αν ανήκουν, καλούνται να ασκήσουν από τα πιο δύσκολα καθήκοντα, γιατί καθημερινά ‘‘περνάνε’’ από διάφορες ψυχοφθόρες καταστάσεις, όπως δολοφονίες, συλλήψεις, αυτοκτονίες, δυστυχήματα, συμπλοκές με όπλα και άλλες πολύπλοκες και επικίνδυνες υποθέσεις. Έτσι, πολλές φορές οι ίδιοι οι Αστυνομικοί παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα κατάθλιψης, φόβο, χρόνιου άγχους, μετατραυματικού στρες, προβλήματα στον ύπνο, έχουν έντονη υπερκινητικότητα, σύγχυση και γενικά όλα αυτά μαζί προκαλούν προβλήματα και εμποδίζουν στο να γίνει σωστή διαχείριση κρίσιμων καταστάσεων. Αντίστοιχα και στο Πυροσβεστικό/ Λιμενικό Σώμα αλλά και στο Ιατρικό προσωπικό, η πίεση και το άγχος που δέχονται οι εργαζόμενοι καθημερινά είναι τόσο μεγάλα που ό,τι έχουν μαζί τους στη δουλειά τα ‘‘κουβαλάνε’’ και στα υπόλοιπα επίπεδα της ζωής τους, γεγονός που φθείρει και επηρεάζει σημαντικά την ψυχική τους ηρεμία.
Επομένως, η συμβολή του ειδικού και συγκεκριμένα του Ψυχολόγου στα σώματα ασφαλείας είναι πολύ σημαντική, καθώς εκτός από τη συγκρότηση του προσωπικού, είναι υπεύθυνος και για την ψυχολογική υποστήριξη αυτών. Εάν οι άνθρωποι αυτοί, που εκτίθενται κάθε μέρα επί ώρες στην «πρώτη γραμμή» και βάζουν σε κίνδυνο τη δική τους ζωή, δεν έχουν δουλέψει όλο αυτό το υπέρμετρο φορτίο της δουλειάς, τότε προκύπτουν και θα συνεχίζουν να προκύπτουν ογκώδη προβλήματα τόσο για τους ίδιους, όσο και για τους γύρω τους, σε επαγγελματικό και σε προσωπικό επίπεδο.
Ονομάζομαι Ιωάννα Σκλιάμη, είμαι πτυχιούχος του Τμήματος Θεολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είμαι απόφοιτη του τμήματος Ψυχολογίας του Μητροπολιτικού Κολλεγίου και μεταπτυχιακή φοιτήτρια (MSc) εγκληματολογίας στο University of Nicosia. Είμαι κάτοχος εξειδικευμένων προγραμμάτων πάνω στην Εγκληματολογία, Ανακριτική και Δικαστική Ψυχολογία. Συνεργάζομαι με το CSI Institute, συμμετέχοντας στην συγγραφή άρθρων, βοηθώντας σε διάφορες δράσεις κατακτώντας, παράλληλα, και μια θέση στο Hr του Ινστιτούτου.