Άνθρωπος εναντίον φύσης | Ένας πόλεμος που πρέπει να αποφύγουμε

Γράφει ο Γεώργιος Φλώρου, φοιτητής Ψυχολογίας

Πριν λίγες ημέρες κυκλοφόρησε η πιο πρόσφατη έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος και τα αποτελέσματα δεν ήταν καθόλου καλά. Συνοπτικά ανακάλυψαν ότι πλέον ο κόσμος “ακροβατεί σε ένα σχοινί” σε ό,τι αφορά την κλιματική αλλαγή. Αν δεν μειωθούν οι εκπομπές άνθρακα και δε γίνουν άμεσα σημαντικές αλλαγές, ήδη σε μια δεκαετία θα έχουμε φτάσει σε ένα σημείο απ’ όπου δεν υπάρχει επιστροφή.

Όπως μαρτυρεί η πραγματικότητα ήδη αντιμετωπίζουμε σοβαρά προβλήματα. Οι πυρκαγιές, οι πλημμύρες και εν γένει τα ακραία καιρικά φαινόμενα φαίνονται να έχουν γίνει καθημερινότητα. Κρίνοντας μάλιστα από τα αποτελέσματα της έκθεσης μπορούμε να είμαστε σχεδόν σίγουροι για αυτό. Πλέον καλούμαστε να “μαζέψουμε τα σπασμένα” και να μη δυσχεράνουμε άλλο την κατάσταση.

Για να κατανοήσουμε την έκταση της αλλαγής αρκεί να δούμε τον κόσμο τα τελευταία 2-3 χρόνια. Από τους τυφώνες στην Αμερική το 2019 στις φωτιές της Αυστραλίας και του Αμαζονίου το ίδιο έτος και από τις πλημμύρες σε χώρες όπως η Κίνα, η Ιαπωνία και η Ινδία μέχρι τις πρόσφατες πυρκαγιές στην Ελλάδα ή τον λιγότερο πρόσφατο τυφώνα στη Χαλκιδική, φαίνεται πως τα δεδομένα έχουν αλλάξει σημαντικά.

Η φύση είναι σαν να εκδικείται το ανθρώπινο είδος για την ύβρις που έχει διαπράξει εναντίον της, μια ύβρις για την οποία εδώ και δεκαετίες οι επιστήμονες μας προειδοποιούν. Αυτό μάλιστα το κάνει και με το παραπάνω αν σκεφτούμε τους καταστροφικούς σεισμούς που έχουν πλήξει την ανθρωπότητα και οι οποίοι μπορεί να συνεχίσουν να αυξάνονται αν δεν μειώσουμε τις εξορύξεις. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι άνθρωποι ανά τον κόσμο να χάνουν τις περιουσίες ή και τις ζωές τους όλο και συχνότερα.

Παρόλα αυτά υπάρχει ακόμη χρόνος. Προλαβαίνουμε ακόμα, αν και οριακά, να περιορίσουμε την καταστροφή. Θα χρειαστούν χρόνια για να επανέλθει ο πλανήτης στην προηγούμενη κατάσταση του, με μερικές εκτιμήσεις να τοποθετούν την επαναφορά περίπου στο 2070, αλλά αυτό είναι το καλύτερο δυνατό. Αν η δράση μας καθυστερήσει έστω και μια δεκαετία τότε μπορούμε να περιμένουμε σημαντικά ισχυρότερα περιβαλλοντικά φαινόμενα.

Η παγκόσμια κοινότητα φαίνεται, ευτυχώς, να έχει αναγνωρίσει πλέον το πρόβλημα. Μια σειρά πολιτικών από πληθώρα χωρών έχουν τοποθετηθεί γύρω από την ανάγκη να ληφθούν μέτρα και να γίνουν αλλαγές, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει σαν στόχο να μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 55% μέχρι το 2030. Επίσης η φετινή διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP26) προβλέπει να προσέλθουν οι χώρες με προτάσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου.

Τα δεδομένα για τους πολίτες όμως φαίνονται να παρουσιάζουν κάτι παράδοξο. Το ποσοστό ανακύκλωσης είναι πολύ μικρό στην χώρα μας, περίπου στο 23% των απορριμμάτων μας, με τον μέσο όρο της ΕΕ να κυμαίνεται στο 40%. Παρόλα αυτά μια έρευνα 23 χωρών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, που παρουσίασε η ActionAid στα πλαίσια του προγράμματος Climate of Change, ανακάλυψε πως το 90% των ατόμων ηλικίας 15-35 θεωρεί την κλιματική αλλαγή ως το σοβαρότερο πρόβλημα του κόσμου, με το 84% να δηλώνει ότι ανησυχεί αρκετά έως πάρα πολύ για την κλιματική αλλαγή και το 77% να συμφωνεί ότι οι τωρινές πρακτικές είναι μη βιώσιμες.

Μπορούμε λοιπόν να διακρίνουμε μια διάθεση για αλλαγή, ακόμη και αν αυτή βρίσκεται σε ένα πρώτο στάδιο. Η αναγνώριση του προβλήματος αποτελεί και το πρώτο βήμα στο να το λύσουμε και υπάρχουν αρκετές δράσεις που μπορούμε να κάνουμε προκειμένου να βάλουμε το λιθαράκι μας στο οικοδόμημα της κλιματικής βιωσιμότητας. Για παράδειγμα κάνοντας ανακύκλωση, χρησιμοποιώντας λιγότερο πλαστικό και περισσότερα μέσα μαζικής μεταφοράς και περιορίζοντας το ρεύμα που καίμε άσκοπα κάνουμε και εμείς κάτι μικρό για το περιβάλλον. Όσο ανούσιο και αν φαίνεται, όταν γίνεται από εκατομμύρια ανθρώπους τότε το αποτέλεσμα είναι σημαντικό.

Ο πλανήτης αποτελεί σπίτι όλων μας και πρέπει να του φερόμαστε με σεβασμό. Όμως η συμπεριφορά μας μέχρι τώρα κάθε άλλο παρά αυτό δείχνει. Η σχέση μας μαζί του έχει καταστραφεί και πλέον μας κηρύσσει πόλεμο τον οποίο δε μπορούμε να νικήσουμε. Μπορούμε, όμως, ακόμα να παλέψουμε για να κερδίσουμε και πάλι την εμπιστοσύνη του σε βάθος χρόνου και οφείλουμε να το κάνουμε για τις γενιές που πρόκειται να έρθουν.

Ας σταματήσουμε να δρούμε σαν εχθροί του και ας στοχεύσουμε να γίνουμε φίλοι του, ειδάλλως ηττημένοι θα είμαστε μονάχα εμείς!