Αλλάζει ο άνθρωπος;

«Τελικά αλλάζει ο άνθρωπος;» Είναι μια ερώτηση που ακούμε συχνά μέσα σε καθημερινές συζητήσεις και πιθανότατα την έχουμε κάνει και εμείς οι ίδιοι. Είναι εμφανές ότι ο άνθρωπος αλλάζει σωματικά. Γεννιόμαστε, είμαστε παιδιά, έφηβοι, ενήλικες, γερνάμε και πεθαίνουμε. Η συνειδητοποίηση ότι το σώμα μας αλλάζει μέρα με τη μέρα γίνεται αργά αλλά οι αλλαγές γίνονται γρήγορα. Μαζί με την σωματική αλλαγή επέρχεται και η πνευματική αλλαγή. Μεγαλώνοντας εξελισσόμαστε, εκπαιδευόμαστε και μαθαίνουμε νέες πληροφορίες. Το σώμα και το πνεύμα συμμαχούν για την διαμόρφωση της προσωπικότητας μας. 

Σε αυτό το διαχρονικό ερώτημα λοιπόν θα υπάρξει ένα εύρος απαντήσεων που προκύπτουν από διαφορετικούς παράγοντες αφού ο καθένας από εμάς έχει τις δικές του απόψεις , σκέψεις, επιλογές, εμπόδια, φοβίες, επιλογές κτλ. Πολλοί είναι οι άνθρωποι που πιστεύουν ότι ο άνθρωπος δεν αλλάζει. Οι λόγοι που μπορεί κάποιος να υποστηρίζει αυτή την άποψη είναι πολλοί. Αρχικά μπορεί να φοβάται να ανασύρει από τα μέσα του προς τα έξω γεγονότα και συναισθήματα του παρελθόντος. Ενδεχομένως να μην πιστεύει στην αλλαγή γιατί φοβάται τις αλλαγές γενικά στη ζωή του και να μην βρίσκει την δύναμη να προβεί σε αυτές πιστεύοντας ότι το μέλλον θα είναι αρνητικό και τρομακτικό. Ένας άλλος λόγος είναι η άποψη αυτή να τον εξυπηρετεί στην τωρινή κατάσταση στην οποία ζει αλλά και στην αυτοματοποιημένη πορεία του. Όλες αυτές είναι απόψεις σεβαστές και κανείς δεν μπορεί κανείς κάποιον να πιστεύει κάτι που δεν τον αντιπροσωπεύει. Έρευνες όμως έχουν δείξει το αντίθετο : Μέχρι το τέλος της ζωής μας αλλάζουμε και δεν είμαστε οι ίδιοι.

Από πολύ μικρή ηλικία ξεκινάμε και διαμορφώνουμε την προσωπικότητα μας. Μάλιστα σύμφωνα με νέες θεωρητικές προσεγγίσεις ο κάθε άνθρωπός ξεκινά να καλλιεργείται ακόμη και πριν την γέννηση του μέσα από το είδος σχέσης και της προσωπικότητας των γονέων του ή των σημαντικών άλλων. Οι ψυχολόγοι ερευνητές έχουν κατηγοριοποιήσει τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας με τη θεωρία των «Πέντε Παραγόντων» και περιλαμβάνει τις εξής διαστάσεις και ο άνθρωπος χαρακτηρίζεται από:

• Εξωστρέφεια:  εξωστρεφής, διεκδικητικός, ενεργητικός
• Συγκαταβατικότητα: συμπονετικός, συνεργατικός
• Συνειδητότητα: ευσυνείδητος, συμπονετικός, αξιόπιστος
• Νευρωτισμός : συναισθηματικά ασταθής, τάση να βιώνει δυσάρεστα συναισθήματα
• Ανοιχτή αντίληψη: δημιουργικός, ευρύτητα πνεύματος, διανοητική περιέργεια

Ότι και να μας χαρακτηρίζει από αυτές τις πέντε διαστάσεις πολλές μελέτες δείχνουν ότι καθώς μεγαλώνουμε η προσωπικότητα αναπτύσσεται και αλλάζει ανά πολλά χρόνια και η κατεύθυνση της αλλαγής βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο πώς το κάθε άτομο φαντάζεται τον μελλοντικό του εαυτό και συνήθως γίνεται προς το καλύτερο. Σε ένα κόσμο που συνεχώς αλλάζει πως είναι δυνατόν εμείς να παραμένουμε ίδιοι; Κάθε άνθρωπος μπορεί να αλλάξει τρόπο σκέψης και αντίληψης των πραγμάτων. Σίγουρα η αλλαγή σε σκέψεις , πεποιθήσεις ή συμπεριφορές που έχουν παγιωθεί με το πέρασμα του χρόνου δεν είναι απλή υπόθεση. Ένα στοιχείο του χαρακτήρα μας δημιουργήθηκε με το πέρασμα του χρόνου κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες και συνδέθηκε με συγκεκριμένες πεποιθήσεις και αξίες. Αλλάζουμε θέλουμε δεν θέλουμε γιατί ακόμη και αν η αλλαγή δεν είναι συνειδητή εξακολουθεί να συμβαίνει.

Ο χαρακτήρας μας είναι μια συνάθροιση από συμπεριφορές και αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης με εξωτερικούς παράγοντες σε κάθε εξελικτικό κομμάτι της ζωής μας. Είναι λοιπόν ένα κομμάτι του εαυτού μας που λαμβάνει συνεχώς αλλαγές. Μια δραστική αλλαγή των συνηθειών μας μακροπρόθεσμα φέρει αλλαγές και σε εμάς. Ενδεικτικές ερωτήσεις που γίνονται στην καθημερινότητα μας και δείχνουν ότι ο άνθρωπος αλλάζει είναι «Το χρήμα αλλάζει τον άνθρωπο;» ή «Η εξουσία διαφθείρει τον άνθρωπο;» Αν αναλογιστεί άλλωστε ο καθένας από εμάς τον εαυτό του πριν 10 χρόνια θα συνειδητοποιήσει και τι άλλαξε τελικά. Είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα άλλαξαν οι εμπειρίες μας, η στάση ζωής και ο τρόπος που βλέπουμε τα πράγματα. Η διαδικασία της αλλαγής θέλει πείσμα και αποφασιστικότητα και είναι κάτι που μας ωριμάζει και μας κάνει σοφότερους. Το μόνο που χρειάζεται είναι να πάρουμε την απόφαση να αλλάξουμε τις συνήθειες μας. Ακόμη και αν δεν το αποφασίσουμε οι ίδιοι να αλλάξουμε η ροή των πραγμάτων και του χρόνου δεν θα μας αφήσει στάσιμους. Άρα ο άνθρωπος αλλάζει.

Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Daniel Gilbert, : “Οι άνθρωποι είναι όντα σε εξέλιξη που λανθασμένα πιστεύουν ότι είναι ολοκληρωμένα. Το πρόσωπο που είστε αυτή τη στιγμή είναι παροδικό, όσο φευγαλέα και προσωρινά ήταν όλα τα πρόσωπα που ήσασταν ποτέ. Η μοναδική σταθερά στη ζωή μας είναι η αλλαγή.”

Πηγή: psychologynow.gr