Γονείς, Οικογένεια, Παιδιά, Συμπεριφορά, Ψυχική υγεία

Aπό τότε που έκλεισαν τα σχολεία, το παιδί μου δεν διαβάζει πώς να το διαχειριστώ;

Aπό την Ουρανία Παπανικολάου,

Τα σχολεία έκλεισαν και τα παιδιά πετούν από τη χαρά τους! Σκέφτονται: «Τέλεια ώρα για ξεκούραση και παιχίδι!». Ναι στην ξεκούραση, ναι στο παιχνίδι αλλά το διάβασμα δεν σταματά, σε όποια ηλικία και αν βρίσκονται. Όπως αναφέραμε και σε προηγούμενο άρθρο  «Μένουμε Σπίτι»: 14 Δημιουργικές δραστηριότητες για παιδιά! είναι σημαντική η διατήρηση της μέχρι τώρα καθημερινής ρουτίνας, όπως ώρες/πρόγραμμα διαβάσματος, γεύματα και ύπνος. Απλά με μια μικρή ελαστικότητα από μεριάς των γονιών. Η διατήρηση αυτής της ρουτίνας δεν θα επιφέρει σύγχυση στα παιδιά και δεν θα τα αποδιοργανώσει από τις βασικές τους ευθύνες και υποχρεώσεις.

Όσον αφορά τα παιδιά Δημοτικού, κύριο μέλημά σας είναι οι επαναλήψεις, ώστε να μην ξεχάσουν όσα μέχρι τώρα έχουν διδαχθεί και έτσι να είναι ομαλή η επιστροφή τους στα θρανία. Σε άλλο άρθρο Όρια και Αυτοπεποίθηση έχουμε αναφέρει τη σημαντικότητα των ορίων στα παιδιά από μικρή ηλικία. Με τα όρια και τη σταδιακή απομάκρυνσή σας από το χώρο διαβάσματος του παιδιού και την εμπλοκή σας σε αυτό, το αποτέλεσμα θα είναι το καλύτερο μάθημα της ζωής τους. Καθώς με την αυτόνομη μελέτη τα παιδιά θα αποκτήσουν ανεξαρτησία, αυτοπειθαρχία και αίσθημα ευθύνης. Η ανάληψη ευθυνών από το ίδιο το παιδί, η σταδιακή ανεξαρτητοποίησή του, η ανάπτυξη δεξιοτήτων μελέτης, σχεδιασμού και οργάνωσης της διαδικασίας μελέτης, και η σωστή διαχείριση του χρόνου του, θα είναι ίσως το σημαντικότερο όφελος της μελέτης, ισάξιο των γνώσεων που αποκομίζει κανείς μέσα από αυτήν.

Σε περίπτωση που δεν έχετε ακολουθήσει ήδη αυτές τις συμβουλές, παραθέτω κάποια βοηθητικά tips:

  • Tο κυριότερο είναι ο χώρος και ο υλικο-γραφικός εξοπλισμός. Ο χώρος πρέπει να είναι συγκεκριμένος κάθε φορά. Φωτεινός. Ήσυχος, χωρίς περισπασμούς. Οργανωμένος με όλα τα απαραίτητα αντικείμενα που μπορεί να χρειαστεί κατά τη διάρκεια του διαβάσματος όπως μολύβια, γόμες, χάρακες, μαρκαδόρους υπογραμμισης κ.τ.λ, ώστε να μην διακόπτει το διάβασμα και τη συγκέντρωσή του, ψάχνοντάς τα γύρω-γύρω.
  • Βοηθήστε τα παιδιά να φτιάξουν ένα πλάνο μελέτης. Δείτε μαζί το πρόγραμμα της επόμενης μέρας, βοηθήστε τα να οργανώσουν τα βιβλία και τα τετράδια αλλά και από τι πρέπει να ξεκινήσουν να διαβάζουν. Παράλληλα φροντίστε να κάνει και τα απαραίτητα μικρά διαλείμματα (περίπου 10-15 λεπτά ανά ώρα).
  • Το παιδί πρέπει να αποκτήσει τη συνήθεια να κάνει την κατ΄ οίκον εργασία την ίδια περίπου ώρα κάθε μέρα. Η ώρα έναρξης του διαβάσματος μπορεί να διαφέρει ανάλογα με το κάθε παιδί. Μερικά παιδιά χρειάζονται ένα διάλειμμα μετά το μεσημεριανό φαγητό, άλλα ζητούν να ξεκινούν αμέσως μετά το φαγητό. Γενικά, όσο νωρίτερα ξεκινά η κατ΄ οίκον εργασία, τόσο το καλύτερο, γιατί όσο πιο κουρασμένο είναι το παιδί, τόσο πιο αναποτελεσματικό γίνεται την ώρα της κατ΄ οίκον εργασίας. Ενθαρρύνετε το παιδί να τελειώνει σχετικά γρήγορα τις υποχρεώσεις του ώστε να έχει περισσότερο ελεύθερο χρόνο για παιχνίδι, δημιουργικές δραστηριότητες και ξεκούραση.
  • Στην αρχή, υπολογίστε μαζί πόση ώρα θα χρειαστεί για να ολοκληρώσει το κάθε μάθημα και έτσι να προγραμματίζει αναλόγως το χρονοδιάγραμμα του διαβάσματος. Το κάθε παιδί έχει τους δικούς του χρόνους. Δεν υπάρχει προκαθορισμένο ωράριο για τη μελέτη στο σπίτι. Ούτε πρέπει να υπάρχει. Το ζητούμενο είναι το παιδί να κάνει όλες τις εργασίες, επαναλήψεις κτλ, με προσοχή και χωρίς βιασύνη. Έτσι, θα βοηθηθεί στο να μάθει να κατανέμει σωστά το χρόνο που έχει στη διάθεσή του. Να καταρτίζει το ημερήσιο πρόγραμμά του (φαγητό, ξεκούραση, μελέτη, παιχνίδι, κλπ). Να οργανώνει ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα δραστηριοτήτων (χορός, αθλητική δραστηριότητα κτ.λ), όταν επανέλθει η φυσιολογική ρουτίνα. Καλό επίσης είναι να συμπεριλαμβάνει στο πρόγραμμά του ευχάριστες δραστηριότητες, που μπορούν να λειτουργήσουν ως επιβράβευση.
  • Καθοδηγείστε το παιδί να εντοπίζει το σημαντικό από κάθε παράγραφο που διαβάζει και να κρατά σημειώσεις. Βοηθήστε το παιδί να φτιάχνει οπτικά βοηθήματα (σχεδιαγράμματα κ.τλ) του υλικού που έχει να μελετήσει, να υπογραμμίζει ή να σημειώνει δίπλα στις παραγράφους, για καλύτερη κατανόηση και εμπέδωση. Ενθαρρύνετε το παιδί να οργανώνει τη σκέψη του πριν γράψει μία έκθεση ή εργασία, και να τα γράφει πρώτα σε ένα πρόχειρο.
  • Μπορείτε επίσης, καθώς ο όγκος της μελέτης του είναι αρκετά μικρός, να το παροτρύνετε να διαβάζει κάποιο λογοτεχνικό βιβλίο, της ηλικίας του φυσικά, κάτι που θα το βοηθήσει να εμπλουτίσει το λεξιλόγιό του αλλά και τη φαντασία του.

Επιβραβεύστε τις προσπάθειες και τη συμπεριφορά των παιδιών, όχι τα επιτεύγματά τους. Έτσι τους ενισχύετε την αυτοπεποίθηση και έχετε πιο αρμονικές σχέσεις.

Να ενισχύετε την ενέργεια και το ανοσοποιητικό τους με υγιεινή διατροφή, φρούτα και λαχανικά.

Και φυσικά δεν ξεχνάμε τις δημιουργικές δραστηριότητες μαζί με τα παιδιά, κάτι που θα συσφίξει ακόμη περισσότερο τις σχέσεις σας!

 

Πάμε τώρα στους εφήβους!

Τώρα με την καραντίνα μπορεί να είναι λίγο πιο ευέξαπτοι, καθώς θέλουν να βρεθούν με την παρέα τους και δεν μπορούν. Λογικό. Σκεφτείτε πώς θα αντιδρούσατε και εσείς στην ηλικία τους! Πλέον όμως, με τα νέα μέτρα απαγόρευσης της κυκλοφορίας, θα σας είναι πολύ πιο εύκολο να τους καταστήσετε σαφές ότι δεν γίνεται. Σίγουρα θα έχουν δει και από μόνοι τους τα νέα μέτρα και είναι σε θέση να το κατανοήσουν και να ηρεμήσουν. Εξάλλου, υπάρχουν οι βιντεοκλήσεις, που μπορούν να γίνουν και ομαδικές. Αυτό μπορεί στην αρχή να μην τους αρέσει σαν ιδέα αλλά στην πορεία θα δουν πόσο διασκεδαστικό είναι! Να τους τονίσετε επίσης, ότι πρόκειται για κάτι προσωρινό, δεν θα κρατήσει για πάντα.

Όσον αφορά την Γ’ Λυκείου μπορεί να υπάρχει ένα άγχος ως προς τις πανελλήνιες. Μπορείτε να τους ενθαρρύνετε να το δουν θετικά, λέγοντάς τους ότι αυτό που γίνεται είναι μια αναπάντεχη ευκαιρία να έχουν περισσότερο χρόνο να προετοιμαστούν εντατικά για τις εξετάσεις. Εξάλλου, η χρονική στιγμή κατά την οποία έκλεισαν τα σχολεία, σε επίπεδο διδασκαλίας, στην πλειοψηφία τους έχουν καλύψει το μεγαλύτερο μέρος της ύλης. Οπότε και εδώ πρόκειται κυρίως για επαναλήψεις σε καθημερινή βάση για να μην ξεχάσουν όσα ήδη έχουν μάθει.

Όσον αφορά την εξ αποστάσεως διδασκαλία από σχολεία και φροντιστήρια, εκπαιδευτικοί αλλά και το υπουργείο Παιδείας επιμένουν και υπογραμμίζουν ότι ο διαθέσιμος χρόνος στο σπίτι και η εξ αποστάσεως εκπαίδευση μπορεί να γίνουν αποδοτικά εφόσον αφοσιωθούν οι μαθητές στην επανάληψη της διδακτέας ύλης. Οι μαθητές θα πρέπει να εκμεταλλευτούν τον χρόνο που διαθέτουν ώστε να καλύψουν τα κενά που έχουν στα μαθήματα που έχουν ήδη διδαχθεί. Δεν αφορά μόνο την Γ’ Λυκείου.

Εκτός από την εξ αποστάσεως διδασκαλία έχουν δημιουργηθεί και ηλεκτρονικές πλατφόρμες με διαγωνίσματα και επαναλήψεις. Όπως για παράδειγμα: Study4exams, που πρόκειται για ιστότοπο του υπουργείου Παιδείας ο οποίος περιλαμβάνει σειρά από διαγωνίσματα και παρέχει και τις διαθέσιμες λύσεις στα ερωτήματα στα μαθήματα: Αρχαία Ελληνικά – Φιλοσοφικός Λόγος, Βιολογία Γενικής Παιδείας, Λατινικά Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών, Μαθηματικά & Στοιχεία Στατιστικής Γενικής Παιδείας, Μαθηματικά Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών / Οικονομίας & Πληροφορικής, Νεοελληνική Γλώσσα, Φυσική Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών.

Συμβουλές διαβάσματος για τους εφήβους

  • Θα ήταν πολύ καλό, όσα tips αναφέρθηκαν παραπάνω για τα παιδιά του Δημοτικού, να τα έχουν ήδη διδαχθεί. Να έχουν ήδη αποκτήσει τις δεξιότητες να οργανώνουν το χρονοδιάγραμμα του διαβάσματός τους και τους τρόπους/τεχνικές πιο αποτελεσματικής απομνημόνευσης κ.τ.λ.
  • Πολλοί έφηβοι έχουν συνηθίσει έναν τρόπο διαβάσματος, που μπορεί να τους βοηθάει και να είναι είναι αποτελεσματικός. Αν δεν έχουν κάποιο πρόβλημα με τα μαθήματα ή κενά, που συνήθως σας τα αναφέρουν οι καθηγητές, δεν υπάρχει λόγος «να μπείτε στα χωράφια τους». Το μόνο που πρέπει να συνηθίσουν τώρα, είναι τα μαθήματα εξ αποστάσεως. Τα παιδιά πλέον είναι εξοικειωμένα με την τεχνολογία, οπότε θα τους πάρει ελάχιστο χρόνο να το συνηθίσουν και να το εντάξουν στην ρουτίνα διαβάσματος.
  • Στα παιδιά, όπου οι καθηγητές έχουν αναφέρει κάποια κενά, αν σας ζητήσουν μόνα τους τη βοήθειά σας, τους τη δίνετε. Αν δεν τη ζητήσουν έχετε άπλετο χρόνο (λόγω καραντίνας) και με τις δραστηριότητες που θα κάνετε όλοι μαζί ως οικογένεια, να κάνετε μικρά βήματα να τα πλησιάσετε και να αρχίζουν να σας εμπιστεύονται και να σας ανοίγονται. Όταν γίνει αυτό, είτε σας ζητήσουν βοήθεια είτε όχι, μπορείτε να συζητήσετε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει με τα μαθήματα και ανάλογα να τους συμβουλέψετε. Κύριες συμβουλές είναι, αρχικά, τα παραπάνω tips, γιατί διάβασμα χωρίς πρόγραμμα και οργάνωση δεν είναι αποδοτικό. Έπειτα μπορείτε να τους πείτε, κάτι που θα σας σας δέσει μαζί τους ακόμη περισσότερο, τρόπους διαβάσματος και οργάνωσης που είχατε υιοθετήσει εσείς και σας βοήθησαν. Ή τρόπους οργάνωσης και κυρίως διαχείρισης χρόνου που μάθατε μέσα από τη δουλειά σας. Οπότε 2 σε 1! Και θα έρθετε πιο κοντά, που θεωρώ ότι είναι και το σημαντικότερο όλων, και θα τα βοηθήσετε στις όποιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν με το διάβασμα και τη διαχείριση χρόνου.
  • Να είστε ήρεμοι και ψύχραιμοι, ακόμα και σε δύσκολες μέρες! Αν το παιδί σας αρνείται να διαβάσει ή αγχώνεται ή το αφήνει για αργότερα, μην θυμώνετε! Δώστε του λίγο χρόνο, προσπαθήστε να μπείτε στην θέση του, να το καταλάβετε και αποφύγετε φωνές και εντάσεις που θα κάνουν την κατάσταση ακόμα χειρότερη. Μόνο ήρεμους και παραγωγικούς διαλόγους και φυσικά με επιχειρήματα. Απαντήσεις τύπου «Γιατί έτσι», «Γιατί στο λέω εγώ» κ.τ.λ μόνο να κάνουν τα πράγματα χειρότερα μπορούν.
  • Οι έφηβοι είναι αυτοί που πραγµατικά δοκιµάζονται (με τις εξετάσεις και παράλληλα με τις όποιες ψυχοσυναισθηματικές, σωματικές και γνωστικές επιπτώσεις/αλλαγές έχει η εφηβεία). Είναι σηµαντικό οι γονείς να είναι σε επαφή µε το δικό τους συναίσθηµα, να µπορέσουν να το αναγνωρίσουν προκειµένου να αντιληφθούν πού σταµατούν αυτοί και πού ξεκινά το παιδί. Πάντα υπάρχουν εναλλακτικές και είναι ένα πολύ σηµαντικό µήνυµα που χρειάζεται να περάσουν στα παιδιά τους.
  • Επίσης, ισχύουν και για τους εφήβους, η ενίσχυσή τους με υγεινή διατροφή, με μικρά τακτικά γεύματα, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά. Μικρά τακτικά διαλείμματα τα οποία ορίζουν οι ίδιοι, σύμφωνα με το χρόνο που γνωρίζουν ότι μένουν συγκεντρωμένοι. Καλό θα ήταν, να είναι περίπου στα 15’ για να μη βγουν τελείως εκτός ρυθμού διαβάσματος. Αλλά και πάλι εκείνοι γνωρίζουν καλύτερα τί αποδίδει περισσότερο σε αυτά. Άλλωστε ο καθένας μας είναι διαφορετικός, δεν έχουμε όλοι τους ίδιους χρόνους. Σωστά; Και φυσικά ο θετικός έπαινος που στοχεύει στην προσπάθεια και τη συμπεριφορά του κόπου τους και όχι μόνο στο αποτέλεσμα. Δεν αρκεί ένα «Μπράβο που τελείωσες τα μαθήματα σου»!
  • Τους ενθαρρύνετε να τελειώνουν τις υποχρεώσεις με τη μελέτη τους όσο μπορούν πιο νωρίς, ώστε να έχουν περισσότερο χρόνο για ξεκούραση και διασκέδαση.

Απόσπαση προσοχής

  • Τους συμβουλεύετε κατά τη διάρκεια της μελέτης να έχουν αθόρυβο ή απενεργοποιημένο το κινητό. Καθώς έτσι και θα μένουν συγκεντρωμένοι στο διάβασμα και θα τελειώνουν πολύ νωρίτερα τις υποχρεώσεις τους, ώστε μετά να έχουν χρόνο να κάνουν ότι τους ευχαριστεί. Μπορείτε να πείτε ότι και εσείς αυτό κάνετε στη δουλειά σας ή ότι αυτό κάνατε όταν και εσείς διαβάζατε και σας βοηθούσε πολύ.
  • Τους συμβουλεύετε να μην αφιερώνουν πολύ από τον ελεύθερό τους χρόνο στις ειδήσεις π.χ μέσω facebook κ.τ.λ. σχετικά με τον νέο ιό. Όπως είπαμε και για εσάς στο άρθρο «Μένουμε Σπίτι»: 14 Δημιουργικές δραστηριότητες για παιδιά! 1 φορά την ημέρα σωστή ενημέρωση από έγκυρες πηγές αρκεί! Σύμφωνα πάλι με το ίδιο άρθρο, αν έχουν απορίες σχετικά με το ιό, μπορούν ελεύθερα να σας ρωτούν τί άκουσαν, τί διάβασαν. Φυσικά απαντάτε με ειλικρίνεια αλλά χωρίς πολλές, δυσάρεστες, κυρίως λεπτομέρειες, που δεν χρειάζεται να έχουν στο μυαλουδάκι τους. Καθώς, κατά τη διάρκεια του διαβάματος πολλές φορές αποσπάται η προσοχή τους και μπορεί να προβληματίζονται από αυτές τις πληροφορίες. Τα βασικά που πρέπει να γνωρίζουν, ώστε να νιώθουν και μια ασφάλεια, είναι οι κανόνες υγεινής που πρέπει να ακολουθούν καθημερινά.
  • Όταν διαβάζουν πρέπει να επικρατεί ησυχία. Δεν είναι ώρα να σκουπίσετε με την ηλεκτρική, να βάλετε δυνατά τηλεόραση ή μουσική ή για μαστορέματα π.χ να γκρεμίσετε εκείνον τον τοίχο που πάντα θέλατε και δεν είχατε χρόνο!!