Γονείς, Διαδικτυακός Εθισμός

Συμβουλές προς γονείς για την προστασία των παιδιών στον κυβερνοχώρο

Η διείσδυση και επέκταση της τεχνολογίας σε κάθε πτυχή του ανθρώπινου βίου συνιστά μια πραγματικότητα αναμφισβήτητη που συνοδεύεται τόσο από οφέλη όσο και από κινδύνους για κάθε χρήστη. Η ιλιγγιώδης ανάπτυξη των ψηφιακών μέσων ασφαλώς δεν αφήνει ανεπηρέαστους και τους μικρούς μας φίλους. Ένα από τα προβλήματα των καιρών μας, που γνωρίζει επιδημικές διαστάσεις, είναι η κατάχρηση και ο εθισμός στο διαδίκτυο. Η ανάπτυξη ενός αισθήματος ανικανότητας ελέγχου της χρήσης του διαδικτύου και η υπέρ το δέον ενασχόληση με αυτό μπορεί να οδηγήσει στην παραμέληση σημαντικών περιοχών της ανάπτυξης, όπως της ακαδημαϊκής και της κοινωνικο-συναισθηματικής, ή ακόμη στην επιδείνωση της ψυχικής υγείας.

Οι κίνδυνοι λοιπόν που συνοδεύουν το διαδίκτυο έχουν εγκαινιάσει μια προσπάθεια ανεύρεσης αντισταθμισμάτων, με τους ίδιους τους γονείς τους συγκεκριμένα να αναζητούν ωφέλιμες πρακτικές επιτήρησης και ασφαλούς πλοήγησης στο διαδίκτυο για τα παιδιά τους.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα από μια έρευνα που διεξήχθη το 2017 από την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία, «το 94% των ερωτηθέντων γονιών παραδέχθηκε ότι έχει προβεί σε τουλάχιστον μια ενέργεια για τον έλεγχο της χρήσης των τεχνολογιών που χρησιμοποιούν κατά την διάρκεια του σχολικού έτους». Ωστόσο τουλάχιστον οι μισοί ομολογούν ότι αντιμετωπίζουν δυσκολία στην επίβλεψη των παιδιών τους όταν βρίσκονται μπροστά στην οθόνη.

Ως απάντηση στα κελεύσματα των γονιών για εξειδικευμένη βοήθεια αναφορικά με τον γονικό έλεγχο στο κυβερνοχώρο, η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιάτρων προχώρησε στην κατάρτισή ενός καταλόγου συμβουλών κατάλληλα προσαρμοσμένων στην αναπτυξιακή ηλικία κάθε παιδιού. Σύμφωνα λοιπόν με αυτές οι γονείς:

  • παιδιών κάτω των 18 μηνών ενθαρρύνονται να περιορίζονται μόνο στην επικοινωνία μέσω βιντεοκλήσης. 
  • παιδιών 18 έως 24 μηνών συμβουλεύονται να παρακολουθούν μαζί με τα παιδιά τους προγράμματα υψηλής ποιότητας.
  • παιδιών μεταξύ 2 έως 5 ετών προτείνεται να περιορίζουν την χρήση οθόνης στη μία ώρα ημερησίως.
  • παιδιών άνω των 6 ετών προτρέπονται να εφαρμόζουν χρονόμετρο, τόσο στον δαπανώμενο χρόνο, όσο και στα είδη των μέσων που χρησιμοποιούνται.

Ωστόσο παρά τα σημαντικά οφέλη που προκύπτουν από την υπηρεσία των χρονομέτρων οθόνης, είναι σημαντικό να αποφευχθεί η δημιουργία ενός φοβικού κλίματος γύρω από την χρήση των ψηφιακών μέσων. Αντίθετα προτείνεται να καλλιεργηθεί η εγκαθίδρυση υγιών και υπεύθυνων διαδικτυακών συνηθειών και η λελογισμένη και ασφαλής αξιοποίηση τους.

Για την μεταλαμπάδευση της κατάλληλης ψηφιακής νοοτροπίας, οι γονείς ενθαρρύνονται να συνομιλούν με τα παιδιά τους – με τρόπο αναπτυξιακό κατάλληλο για την ηλικία τους – για την ευθραστότητα των ψηφιακών συσκευών αλλά και για έννοιες, όπως ο σεβασμός της ιδιωτικότητας και η προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Επίσης αναφορικά με την διαφύλαξη της ποιότητας του ύπνου, δύο καλές πρακτικές για τους γονείς (ειδικά των μικρότερων παιδιών) είναι η απενεργοποίηση όλων των συσκευών μισή ώρα πριν πέσει η οικογένεια για ύπνο και η αποθάρρυνση της χρήσης τους στο υπνοδωμάτιο.

Η εγκαθίδρυση λογισμικού γονικού ελέγχου έχει αποδειχθεί μια λύση ανακουφιστική, ειδικά για τους γονείς μεγαλύτερων παιδιών που έχουν τα ίδια στην κατοχή τους ψηφιακές συσκευές. Ωστόσο ο γονικός έλεγχος προτείνεται να περιορίζεται στον αποκλεισμό ιστοσελίδων και περιεχομένων, κατόπιν ενδελεχούς έρευνας του ιστορικού περιήγησης και επεξήγησης στο παιδί για το σκεπτικό και την σκοπιμότητα των αποφάσεων που ελήφθησαν.

Σχετικά με τον ρόλο των διαδικτυακών φιλιών, αξίζει να διεξαχθεί μια ειλικρινής και συντονισμένη στα συναισθήματα του παιδιού για την αναντικατάστατη αξία των πραγματικών φιλιών έξω από τον ψηφιακό κόσμο, καθώς και να καταβληθεί προσπάθεια για την ανάπτυξη των κοινωνικών του δεξιοτήτων και για την σφυρηλάτηση των ήδη υπαρχόντων φιλιών.

Μια ακόμη θεματική προβληματισμού για τους γονείς είναι η ικανότητα για λήψη ορθών ψηφιακών αποφάσεων. Αρκετές φορές ο διαχωρισμός των έγκυρων πηγών πληροφόρησης από τις ψευδείς ή κακόβουλες είναι ένα ζήτημα δυσχερές ακόμη και για τους ενήλικες. Η προετοιμασία των παιδιών στο ψηφιακό κόσμο καλείται να τα εφοπλίζει με δεξιότητες που θα τους επιτρέψουν να αξιολογούν ενεργητικά την αξιοπιστία και εγκυρότητα μιας πληγής, να αναγνωρίζουν τα κακόβουλα προγράμματα και τις ύποπτες ιστοσελίδες και να αγνοούν μηνύματα από αγνώστους και να προσφεύγουν στους γονείς για προστασία.


Τέλος η διδασκαλία καλών τρόπων στο διαδίκτυο είναι μια ακόμη σημαντική στόχευση ειδικά σε μια εποχή που υπό το μανδύα της ανωνυμίας ο κυβερνο-εκφοβισμός (cyberbullying) εμφανίζεται ελκυστικός. Οι γονείς καλούνται να μην υποτιμήσουν το φαινόμενο αυτό και να συζητήσουν με τα παιδιά τους ώστε να δημιουργηθούν καλοί τρόποι επικοινωνίας στο διαδίκτυο αλλά και οι ασφαλιστικές δικλείδες ενθαρρύνοντάς τα να επικοινωνούν μαζί τους όταν πέφτουν τα ίδια θύματα εκφοβισμού.

Πηγή:

www.apa.org