Καρκίνος, και μόνο η λέξη προκαλεί φόβο καθώς στην συνείδηση του απλού κόσμου, αλλά ακόμη και των ανθρώπων της επιστημονικής κοινότητας έχει ταυτιστεί με τον πόνο και τον θάνατο, δύο έννοιες που προκαλούν δέος και αμηχανία. Πολλοί, αποφεύγουν να χρησιμοποιήσουν την λέξη “καρκίνος” και αναφέρονται σε αυτήν ως “επάρατη νόσος”. Στην Ελλάδα, πολλές φορές ο καρκινοπαθής αντιμετωπίζεται ως “χαμένη υπόθεση” ακόμα και από τους ίδιους τους γιατρούς.
Κάθε χρόνο, στις 4 Φεβρουαρίου, η Παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου εστιάζει την παγκόσμια προσοχή στον καρκίνο και στην πρόληψη, την διάγνωση και στην θεραπεία του, με σκοπό την μείωση της νόσου.
Ο καρκίνος προκαλείται από διαταραχές των γονιδίων, που φυσιολογικά ελέγχουν τον πολλαπλασιασμό και τον θάνατο των κυττάρων.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο καρκίνος αποτελεί την δεύτερη κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως και εκτιμάται ότι ευθύνεται για 9,6 εκατομμύρια θανάτους το 2018. Σε όλο τον κόσμο, περίπου 1 στους 6 θανάτους οφείλεται στον καρκίνο. Το 1/3 περίπου των θανάτων από καρκίνο, οφείλεται σε συμπεριφορικούς και διατροφικούς κινδύνους, όπως είναι: ο υψηλός δείκτης μάζας σώματος, η χαμηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, η χρήση καπνού και η χρήση οινοπνεύματος. Οι λοιμώξεις που προκαλούν καρκίνο, όπως η ηπατίτιδα και ο ιός των θηλωμάτων του ανθρώπου (HPV), ευθύνονται για έως 25% των περιπτώσεων καρκίνου σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Το 70% περίπου των θανάτων από καρκίνο αφορά χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Παρόλο που ο καρκίνος εξακολουθεί να είναι μια από τις μεγαλύτερες απειλές για την ζωή, μικρές ιατρικές νίκες μας φέρνουν όλο και πιο κοντά στην αποτελεσματική αντιμετώπισή του. Αυξάνεται ο αριθμός αυτών που θεραπεύονται, βελτιώνεται η αποτελεσματικότητα των φαρμάκων και των μεθόδων που χρησιμοποιούνται, εξασφαλίζεται καλύτερη ποιότητα ζωής για όσους πάσχουν, διευρύνεται το οπλοστάσιο της επιστήμης με νέες γνώσεις και νέες δυνατότητες και κατανοείται περισσότερο ο μηχανισμός της ασθένειας, ώστε οι έρευνες να γίνουν πιο αποτελεσματικές.
Στις 3 Φεβρουαρίου 2021 παρουσιάστηκε ένα σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου, το οποίο διαρθρώθηκε γύρω από τέσσερις τομείς:
Η Πρόληψη μέσω δράσεων για την αντιμετώπιση παραγόντων κινδύνου, όπως είναι ο καπνός, η κατανάλωση αλκοόλ, η περιβαλλοντική ρύπανση και οι επιβλαβείς ουσίες. Πολύ βασική είναι η προώθηση μιας πιο υγιεινής διατροφής καθώς και η τακτική σωματική άσκηση. Είναι σημαντικό, η πρόληψη να αποτελεί το επίκεντρο του ενδιαφέροντος ολόκληρης της πολιτείας, εφόσον, θεωρείται πλέον ως η πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση.
Η Διάγνωση και Θεραπεία μέσω δράσεων για μία πιο ολοκληρωμένη φροντίδα του καρκίνου και πιο ποιοτική πρόσβαση σε φάρμακα.
Η έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου με την βελτίωση της πρόσβασης, της ποιότητας και της υποστήριξης των κρατών μελών, διασφαλίζοντας έτσι τις προϋποθέσεις για προσυμπτωματικό έλεγχο.
Η βελτίωση της ποιότητας ζωής των όσων νοσούν και των επιζώντων, συμπεριλαμβανομένης της αποκατάστασης, κάποιας πιθανής υποτροπής, της μεταστατικής νόσου και των μέτρων για την επανένταξή τους στον χώρος εργασίας.
Προληπτικές εξετάσεις
Είναι χρήσιμο, να μην παραμελούνται οι προληπτικές εξετάσεις, σύμφωνα με την ηλικία και το φύλο. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ) περίπου το 50% των καρκίνων μπορούν να προληφθούν. Η πρόληψη μπορεί να είναι πρωτογενής, όπου περιλαμβάνει ενέργειες που αποσκοπούν στην αποφυγή ή μείωση της έκθεσης σε παράγοντες που συνδέονται με τον καρκίνο και δευτερογενής πρόληψη που αναφέρεται στη διάγνωση των κακοηθών νοσημάτων σε πρώιμο στάδιο που οδηγεί σε πιο αποτελεσματική θεραπεία και βελτίωση της επιβίωσης των ασθενών.
Παράγοντες που προκαλούν καρκίνο:
- Κάπνισμα
- Μειωμένη σωματική δραστηριότητα και παχυσαρκία
- Διατροφή
- Ιονίζουσα ακτινοβολία
- UV ακτινοβολία
- Λοιμώξεις
Σήμερα, έχουν γίνει πολλά βήματα στην αντιμετώπιση του καρκίνου με μικρή επίπτωση στην ποιότητα της ζωής των ασθενών. Η ποιότητα της ζωής του κάθε ασθενή άλλωστε είναι ένα κύριο σημείο στο οποίο η σύγχρονη επιστήμη έχει εστιάσει. Οι νέες θεραπείες βοηθούν τους ασθενείς να συνεχίζουν κανονικά την ζωή τους. Βασικός στόχος είναι όχι απλώς η αντιμετώπιση του καρκίνου αλλά η ολιστική θεραπεία του ασθενή.
Πηγή: sansimera.gr
Ονομάζομαι Άννα Λένη και είμαι τελειόφοιτη του τμήματος Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνεργάζομαι με το CSI Institute στα πλαίσια της πρακτικής μου άσκησης, συμμετέχοντας στην συγγραφή άρθρων, στην ενημέρωση και υποστήριξη μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας, καθώς και σε διάφορες δράσεις του Ινστιτούτου.