Η 3η Δεκεμβρίου έχει καθιερωθεί ως Διεθνής Ημέρα για τα Άτομα με Αναπηρία από τη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ήδη από το 1992. Στόχος της είναι η προαγωγή των δικαιωμάτων και της ευεξίας των ατόμων με αναπηρία σε όλους τους τομείς της κοινωνίας και της ανάπτυξης, καθώς και η ευαισθητοποίηση σχετικά με την κατάσταση των ατόμων με αναπηρία σε κάθε πτυχή της πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ζωής.
Η αναπηρία αποτελεί μέρος της ζωής. Όλοι κάποια στιγμή της ζωής μας θα βιώσουμε κάποια μορφή προσωρινής ή μόνιμης αναπηρίας. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, πάνω από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι -περίπου το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού- παγκοσμίως ζουν με κάποια μορφή αναπηρίας. Άτομα με αναπηρία είναι εκείνα που έχουν σωματική, ψυχική, πνευματική ή αισθητηριακή βλάβη, η οποία σε συνδυασμό με διάφορους φραγμούς μπορεί να εμποδίσει την πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή στην κοινωνία, επί ίσοις όροις με τα άλλα άτομα.
Η παγκόσμια κρίση του COVID-19 έπληξε περισσότερο τα άτομα με αναπηρία και ενέτεινε τις προϋπάρχουσες ανισότητες, τονίζοντας την έκταση του αποκλεισμού αυτών των ατόμων και καθιστώντας την συμπερίληψη των ατόμων με αναπηρία στην κοινωνία πιο επιτακτική από ποτέ. Στόχος, άλλωστε, της Ατζέντας για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του 2030 συνιστά η αντιμετώπιση των διακρίσεων που βιώνουν τα άτομα με αναπηρία, προωθώντας τις ίσες ευκαιρίες για συμμετοχή σε όλους τους τομείς της κοινωνίας.
Η τεχνολογία έχει συμβάλει στη συμπερίληψη των ατόμων με αναπηρία με διάφορους τρόπους. Όσο η κοινωνία ευαισθητοποιείται σε θέματα αναπηρίας, τόσο ακμάζει και η Υποστηρικτική Τεχνολογία (Assistive Technology). Ο κύριος σκοπός των υποστηρικτικών συσκευών είναι να διατηρήσουν ή να βελτιώσουν τη λειτουργικότητα και την ανεξαρτησία των ατόμων με αναπηρία, προωθώντας, κατ’ επέκταση, την ευεξία τους. Παραδείγματα υποστηρικτικών προϊόντων αποτελούν τα ακουστικά βαρηκοΐας, τα αναπηρικά αμαξίδια, τα πρόσθετα τεχνητά μέλη και οι συσκευές που ενισχύουν τη μνήμη.
Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν διάφορα τεχνολογικά μέσα που μπορούν να ωφελήσουν τα άτομα με αναπηρία.
- Ψηφιακοί οδηγοί. Είναι συσκευές που λειτουργούν με την φωνή του χρήστη και έχουν σχεδιαστεί για να διευκολύνουν τα άτομα με σωματική αναπηρία να εκτελέσουν τις διάφορες εργασίες τους. Οι πιο γνωστοί ψηφιακοί οδηγοί είναι το Siri, το Alexa και το Cortana.
- Εργονομικά πληκτρολόγια. Τα άτομα με σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα μπορούν να επωφεληθούν από τα εργονομικά πληκτρολόγια, τα οποία βοηθούν τους χρήστες να απαλλαχθούν από τον πόνο, όταν βρίσκονται στον υπολογιστή.
- Εφαρμογές για smartphones. Υπάρχει πληθώρα εφαρμογών που διευκολύνουν τη ζωή των ατόμων με αναπηρία, από το να τους υπενθυμίζουν πότε πρέπει να πάρουν τα φάρμακά τους μέχρι πού μπορεί να βρει κανείς μέρη που είναι προσβάσιμα σε αναπηρικό αμαξίδιο (Wheelmap), από την απλοποίηση ήχων, ώστε να γίνει πιο ξεκάθαρη η συζήτηση (HearYouNow) μέχρι τη σύνδεση χρηστών με προβλήματα όρασης με εθελοντές βοηθούς που τους βοηθούν με τη διεκπεραίωση των διάφορων καθημερινών καθηκόντων (HearYouNow).
- Ιατρική βοήθεια. Πέρα από το γεγονός ότι η τεχνολογία έχει βοηθήσει στην εύκολη επικοινωνία των ατόμων με αναπηρία με επαγγελματίες υγείας online και το κλείσιμο ιατρικών ραντεβού, υπάρχουν αρκετές εφαρμογές που συμβάλλουν στη διαχείριση διάφορων ασθενειών, όπως είναι το Qardio που αποτελεί ένα έξυπνο εργαλείο μέτρησης της αρτηριακής πίεσης που συνδέεται με το κινητό.
Συνεπώς, η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει στη διευκόλυνση των ατόμων με αναπηρία στην καθημερινή τους ζωή και να μειώσει τους φραγμούς και τον αποκλεισμό αυτών των ατόμων, προσφέροντας ίσες ευκαιρίες σε διάφορους τομείς της ζωής τους. Ωστόσο, είναι μακρύς ο δρόμος προς την πλήρη συμπερίληψη των ατόμων με αναπηρία στην κοινωνία και είναι πολλά αυτά που χρειάζεται να κάνουμε ακόμα.
Πηγές:
Ονομάζομαι Αναστασία Χαλκιαδάκη κι είμαι φοιτήτρια Ψυχολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είμαι leader σε μία ομάδα ενδυνάμωσης γυναικών κι εθελόντρια σε μία δομή ασυνόδευτων ανήλικων προσφύγων. Έχω παρακολουθήσει πληθώρα συνεδρίων και σεμιναρίων πάνω στην Κλινική Ψυχολογία. Το επιστημονικό μου ενδιαφέρον εστιάζει στην καταπολέμηση των φυλετικών, θρησκευτικών, σεξουαλικών κι έμφυλων διακρίσεων, καθώς και τη μελέτη της έμφυλης βίας. Συνεργάζομαι με το CSI Institute, ασχολούμενη με την αρθρογραφία και συμμετέχοντας σε διάφορες δράσεις και πρωτοβουλίες.