Στις 27 Οκτωβρίου κάθε έτους εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Εργοθεραπείας. Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Εργοθεραπευτών (World Federation of Occupational Therapists), μέλος της οποίας είναι και ο Σύλλογος Ελλήνων Εργοθεραπευτών, έχει ορίσει από το 2010 την ημέρα αυτή ως μια σημαντική ημερομηνία στο ημερολόγιο της εργοθεραπείας, για την προώθηση, ενημέρωση, εξέλιξη και για τον εορτασμό του επαγγέλματος σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. Στην Ελλάδα, σήμερα, οργανώνονται ειδικές δραστηριότητες για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Εργοθεραπείας, όπως παροχή δωρεάν εργοθεραπευτικών υπηρεσιών από συγκεκριμένους ιδιωτικούς φορείς, ομιλίες σε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και πολλές άλλες δράσεις.
Αλλά γιατί είναι τόσο σημαντική η εργοθεραπεία;
Η εργοθεραπεία (Occupational Therapy) ανήκει στις επιστήμες υγείας και πρόνοιας και στόχο έχει να καταστήσει τα άτομα ικανά να εκτελούν και να συμμετέχουν στα έργα της καθημερινής τους ζωής, που έχουν ανάγκη να κάνουν, που επιθυμούν ή/και που απαιτούνται από αυτά. Παρέχεται σε άτομα οποιασδήποτε ηλικίας που παρουσιάζουν προσωρινή ή μόνιμη δυσλειτουργία έργου εξαιτίας οποιασδήποτε ασθένειας, τραύματος, διαταραχής, ανικανότητας, αναπηρίας (π.χ γενετικής, ορθοπεδικής, νοητικής αναπηρίας) ή εξαιτίας δυσμενών περιβαλλοντικών παραγόντων. Με τον όρο έργα (Occupations), η εργοθεραπεία αναφέρεται σε όλες εκείνες τις καθημερινές δραστηριότητες που εκτελούν τα άτομα είτε ως μονάδες είτε μαζί με άλλους, οι οποίες γεμίζουν τον χρόνο ατόμων, δίνουν σκοπό και νόημα στη ζωή τους και αντανακλούν την ταυτότητα τους. Δραστηριότητες όπως η προετοιμασία φαγητού, το καθάρισμα του σπιτιού, το παιχνίδι, το πότισμα λουλουδιών, τα ψώνια, η μελέτη για το σχολείο και πολλές άλλες αποτελούν μερικά από τα καθημερινά έργα της ζωής, τα οποία, δυστυχώς, δεν είναι δεδομένα για όλους τους συνανθρώπους μας.
Ο ρόλος του εργοθεραπευτή είναι να αξιολογήσει τη δυσκολία του ατόμου μέσω διάφορων τεστ και μεθόδων. Επικεντρώνεται στους τομείς και τις δεξιότητες εκείνες όπου παρατηρείται έλλειμμα και οργανώνει το πρόγραμμα αποκατάστασης, το οποίο αναπροσαρμόζεται βάσει της προόδου. Για την αποτελεσματικότερη πορεία και έκβαση του θεραπευτικού προγράμματος, λειτουργεί σε συνεργασία με άλλες ειδικότητες, με ψυχολόγους, τους γονείς, τον/την εκπαιδευτικό αλλά και όποιον εμπλέκεται στη φροντίδα του ατόμου.
Κλειδί στην καλύτερη αντιμετώπιση τέτοιων ελλειμμάτων είναι η πρόληψη. Ειδικότερα, η συγκεκριμένη επιστήμη έχει σημειώσει άλματα στην παιδική εργοθεραπεία καθιστώντας δυνατό τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων στην ανάπτυξη του ανθρώπου από τις πρώτες κιόλας στιγμές του στη ζωή (π.χ στα πρόωρα βρέφη). Δρα, επίσης, προληπτικά σε περιπτώσεις όπου τα παιδιά φαινομενικά δεν αντιμετωπίζουν κάποιο αναπτυξιακό πρόβλημα, αλλά μεγαλώνουν σε ασταθές περιβάλλον (π.χ σε οικοτροφεία, μακριά από γονείς).
Πώς εφαρμόζεται, όμως, η εργοθεραπεία στα παιδιά;
Οι εργοθεραπευτές βοηθούν στην κινητική ανάπτυξη του παιδιού κυρίως μέσω του παιχνιδιού. Με μπάλες, παιχνίδια ισορροπίας και άλλα, βοηθούν το παιδί να αναπτύξει τομείς της αδρής του κινητικότητας, δηλαδή των κινήσεων που χρησιμοποιούν μεγάλες μυικές ομάδες και να γίνει λειτουργικό στο παιχνίδι. Με ασκήσεις λεπτής κινητικότητας εκπαιδεύουν το παιδί γραφοκινητικά και το προετοιμάζουν για το σχολείο. Επιπλέον, εξασκούν την προσοχή και τη μνήμη και δουλεύουν τυχόν αισθητηριακά προβλήματα, τα οποία εμφανίζονται συχνά σε περιπτώσεις αυτισμού. Εκτός από αυτό, έχουν αρχίσει να εντάσσονται δυναμικά τα τεχνολογικά μέσα στη θεραπεία, όπως ηλεκτρονικά ερωτηματολόγια και ρομπότ, κάνοντάς τη πιο ενδιαφέρουσα. Τα τελευταία χρόνια, πολύ σημαντική συμβολή στην εργοθεραπευτική διαδικασία έχουν οι διαρκώς αναπτυσσόμενοι κλάδοι των εναλλακτικών θεραπειών όπως η μουσικοθεραπεία, η χοροθεραπεία, η ιπποθεραπεία, η δραματοθεραπεία και πολλοί άλλοι, οι οποίοι φαίνεται να βοηθούν σε πολύ μεγάλο βαθμό τα παιδιά που το χρειάζονται.
Συμπερασματικά, η επιστήμη της εργοθεραπείας έχει βοηθήσει πολύ και έχει αλλάξει τις ζωές ατόμων με ποικίλα προβλήματα καθώς και των οικογενειών τους. Οι γονείς και γενικότερα οι ενήλικες πρέπει να είναι σε επαγρύπνηση και να παρατηρούν τη συμπεριφορά των παιδιών που συναναστρέφονται, έτσι ώστε σε περίπτωση που εντοπίσουν κάτι περίεργο, ασυνήθιστο ή κάτι απλό που γενικά δυσκολεύει το παιδί, να απευθυνθούν άμεσα σε εργοθεραπευτή για έγκυρη αξιολόγηση του πιθανού προβλήματος. Με αυτόν τον τρόπο, η πρώιμη παρέμβαση θα έχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. Ας εξαιρέσουμε τα προβλήματα των παιδιών μας από τα θέματα ταμπού και ας δώσουμε σε όλα τα παιδιά τη δυνατότητα της ομαλής ανάπτυξης, της καλής ψυχολογίας και κατ’ επέκταση της ευχάριστης και λειτουργικής ζωής.
Πηγές:
Μαριάννα Μοροζίνη, 2014. Βασικές αρχές Εργοθεραπείας
Πανελλήνιος Σύλλογος Εργοθεραπευτών
Η εθελοντική ομάδα του CSI Institute, αποτελούμενη από εξειδικευμένους επιστήμονες όπως, ψυχολόγους, εγκληματολόγους, κοινωνιολόγους καθώς και τεχνικούς δικτύων & πληροφορικής, είναι κοντά σας παρέχοντας πληροφορία, ενημέρωση και γνώση μέσα από ποικίλα θέματα αρθρογραφίας.