Η Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου είναι η ετήσια γιορτή της διεθνούς θεατρικής κοινότητας από το 1961, πρωτοεμφανίστηκε με πρωτοβουλία του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου. Εορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Μαρτίου με θεατρικά δρώμενα και άλλες συναφείς με το θέατρο εκδηλώσεις, που διοργανώνονται από τα εθνικά τμήματα του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, μιας Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης που συνενώνει τους επαγγελματίες του θεάτρου και συνεργάζεται στενά με την UNESCO.
Η παγκόσμια ιστορία του θεάτρου έχει τις ρίζες της στην ελληνική ιστορία και τη φαντασία ανθρώπων που έψαχναν τρόπους έκφρασης και δημιουργίας, και αυτό εξελίχθηκε σε μια από τις πιο γόνιμες και ζωντανές πηγές και μορφές τέχνης. Το θέατρο είναι μία από τις λεγόμενες “καλές τέχνες”. Είναι μία διαχρονική τέχνη η οποία έχει αναθρέψει γενιές και γενιές, και έχει καταφέρει, αν όχι να αλλάξει την ροή της ιστορίας, σίγουρα να αλλάξει την ροή στον τρόπο σκέψης των ανθρώπων. Το θέατρο είναι μια πολύ ιδιαίτερη μορφή τέχνης που συμπεριλαμβάνει άλλες. Η αξία του θεάτρου είναι μεγάλη. Είναι ένα δώρο που μας δόθηκε σε κάποια στιγμή της ιστορίας της ανθρωπότητας. Το θέατρο έχει τη δύναμη να αγγίξει τον κάθε άνθρωπο στην καρδιά πιο έντονα και σε βάθος από κάθε άλλη τέχνη.
Η λέξη θέατρο προέρχεται από τα αρχαία ελληνικά συγκεκριμένα από την λέξη θεῶμαι, που σημαίνει παρατηρώ, και αρχικά αφορούσε το σύνολο των θεατών, ενώ μετά ταυτίστηκε με την παράσταση, αλλά και το μέρος που λαμβάνει χώρα. Είναι η δραματική τέχνη που, ακολουθώντας ορισμένες συμβάσεις, αναπαριστά μπροστά σε κοινό μια σειρά γεγονότων με τη χρησιμοποίηση ανθρώπων (ηθοποιών) που μιλούν και δρουν. Το θέατρο όμως, είναι πολλά περισσότερα. Το θέατρο είναι οι άνθρωποι του. Για να φτάσει μια παράσταση στα μάτια των θεατών, πρέπει να εργαστούν πολλοί άνθρωποι (ενδυματολόγοι, φωτιστές, σκηνογράφοι, παραγωγοί, τεχνικοί, κομμωτές, ταξιθέτες, καθαριστές κτλ.). Άνθρωποι που, χωρίς αυτούς, μια παράσταση δεν μπορεί να φτάσει στο κοινό ολοκληρωμένη.
Βασικό κομμάτι του θεάτρου, φυσικά είναι και οι θεατές. Οι άνθρωποι που το αγαπούν και το στηρίζουν. Το θέατρο λοιπόν, είναι μία διέξοδος από την ρουτίνα και την σκληρή πραγματικότητα. Μιλά στους ανθρώπους για τη ζωή, τους δίνει τη δυνατότητα να οραματιστούν άλλες πραγματικότητες. Το θέατρο συμβάλει στην σωστή ανάπτυξη της φαντασίας και της ευαισθησίας, βοηθώντας τον να γίνει ένα “έλλογο ον”. Και ειδικότερα στην χώρα μας η οποία έχει διαγράψει τόσο λαμπρή πορεία, το θέατρο δε θα μπορούσε παρά να κρατάει τα ηνία της πολιτιστικής κληρονομιάς της.
Στην αρχαία Ελλάδα το θέατρο ήταν ένα μέσο για να ευχαριστήσει το κοινό για τον κόπο που έκανε και τον χρόνο που αφιέρωσε για να παρακολουθήσει μία παράσταση. Πάντα, όμως, το θέατρο έπαιζε το ρόλο του μέντορα, του δασκάλου, καθώς περνούσε κοινωνικά μηνύματα και προβλημάτιζε τον κόσμο. Το θέατρο ήταν ένα μέσο έκφρασης πολλών κοινωνικών προβλημάτων. Ακόμα και ως μέσο προπαγάνδας χρησιμοποιήθηκε ή για να εξυμνήσει κάποιο συγκεκριμένο πολιτικό καθεστώς ή κάποιο πρόσωπο.
Κατά τον 19ο αιώνα, γράφτηκαν αρκετά θεατρικά έργα που συνέβαλαν στην καλλιέργεια του ταλαιπωρημένου από τα 400 χρόνια υποδούλωσης ελληνισμού, μετατρέποντάς τους από έναν λαό που είχε πολεμοχαρές ένστικτο και μία λαχτάρα να απελευθερωθεί από τον τουρκικό ζυγό, σε έναν λαό του πνεύματος και των τεχνών. Με πρωτοπόρο εκείνη την εποχή τον Θεόδωρο Αλκαίο από τη Μυτιλήνη και έργα του όπως η “Άλωσις των Ψαρών”, ο “Θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη” κλπ. ο δραματουργός αυτός έδωσε το πρώτο θεμέλιο για να οικοδομηθεί το νέο ελληνικό θέατρο. Τον 20ο αιώνα, συγγραφείς όπως ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Άγγελος Σικελιανός, πλούτισαν τη συλλογή του θεάτρου με πανέμορφα δημιουργήματα. Εξευγένισαν ακόμα περισσότερο το πνεύμα του Έλληνα και έδωσαν ένα ηχηρό μήνυμα πως αυτή τη φορά το θέατρο στην Ελλάδα ήρθε για να μείνει.
Επομένως, το θέατρο μαθαίνει στον άνθρωπο να εκφράζει τα συναισθήματα του. Του μαθαίνει τι είναι χαρά, λύπη, γέλιο, πόνος, οίκτος, συμπόνια, ευτυχία, πάθος, μίσος, γαλήνη, ψυχική ηρεμία κλπ. Μέσα από το θέατρο λοιπόν μαθαίνουμε να αντιμετωπίζουμε τις καταστάσεις δημιουργικά, με περισσότερη συγκέντρωση και φαντασία.
Ας μην ξεχνάμε πως το θέατρο λειτούργησε ως ένα είδος “καθαρτηρίου”. Όταν ο Έλληνας ήταν στεναχωρημένος και θλιμμένος, πήγαινε στο θέατρο, έβλεπε κωμωδία και έφτιαχνε η διάθεση του. Όταν πάλι ένιωθε την ανάγκη να προβληματιστεί και να κλάψει, έβλεπε τραγωδία. Μετά από αυτό, όμως, το σημαντικότερο είναι πως αποκτούσε ψυχική ηρεμία. Για αυτό το θέατρο είναι ένα είδος σχολείου, διδάσκει μαθήματα τα οποία δεν θα διδαχθούμε ποτέ στο σχολείο. Διδάσκει την ανθρωπιά. Και η ανθρωπιά είναι το σημαντικότερο εφόδιο που πρέπει να έχει ο άνθρωπος για να είναι ευτυχισμένος.
Άρα, το θέατρο δεν είναι απλά μία μορφή διασκέδασης, αλλά μία μορφή ψυχαγωγίας. Όπως είπε και μία θρυλική μορφή του ελληνικού θεάτρου, και ιδρυτής του Θεάτρου Τέχνης, Κάρολος Κουν: “Δεν κάνουμε θέατρο για το θέατρο. Δεν κάνουμε θέατρο για να ζήσουμε. Κάνουμε θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός στον τόπο μας”.
Πηγή: macroskopio.gr
Ονομάζομαι Ελένη Καρανάνου και είμαι φοιτήτρια στο τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου πανεπιστημίου. Εθελοντικά είμαι μέλος στην προσβάσιμη πολυτροπική ηλεκτρονική βιβλιοθήκη για έντυπό- ανάπηρους αναγνώστες (AMELib) και είμαι μέλος του εργαστηρίου αστεακής εγκληματολογίας. Αυτόν τον καιρό πραγματοποιώ την πρακτική μου στο CSIi.