21 Μαρτίου | Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Ρατσισμού

Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού θεσπίστηκε το 1966 από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου, την ίδια ημέρα που η αστυνομία του Σάρπβιλ της Νότιας Αφρικής άνοιξε πυρά και σκότωσε 69 ανθρώπους σε μια ειρηνική διαδήλωση ενάντια στο Απαρτχάιντ το 1960. Οι νόμοι του Απαρτχάιντ είχαν επιβληθεί από τη μειοψηφία των λευκών στη χώρα, εφαρμόζοντας τη θεωρία της ανισότητας ανάμεσα στις φυλές.

Ως ρατσιστική μπορούμε να ορίσουμε κάθε συμπεριφορά που βασίζεται στην ανωτερότητα ορισμένων ανθρώπων έναντι κάποιων άλλων, λόγω φυλής, θρησκείας, θέσης στην κοινωνία, σεξουαλικού προσανατολισμού, φύλου κλπ. Εν ολίγοις, ο ρατσισμός βασίζεται σε προκαταλήψεις και στερεότυπα που έχουν εδραιωθεί και βάζουν στο στόχαστρο κάποιους ανθρώπους, κάνοντάς τους να φαίνονται κατώτεροι, τα οποία δεν έχουν, φυσικά, καμία λογική υπόσταση.

Μερικά από τα είδη ρατσισμού που παρατηρούμε γύρω μας ακόμη και σήμερα είναι τα εξής:

• Φυλετικός: η διάκριση των ατόμων με κριτήριο το χρώμα του δέρματος (λευκοί, μαύροι κλπ) ή τη φυλετική καταγωγή (Εβραίοι, Άρεια φυλή κλπ).
• Εθνικός: ή αλλιώς εθνικισμός είναι η πεποίθηση πως ένα συγκεκριμένο έθνος είναι ανώτερο από τα υπόλοιπα. 
• Θρησκευτικός: η διάκριση των ανθρώπων βάσει των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων (Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι κλπ).
• Πολιτισμικός: η κατηγοριοποίηση των λαών με κριτήριο το πολιτισμικό τους επίπεδο (πολιτιστική ανωτερότητα του δυτικού κόσμου σε σχέση με τον Τρίτο Κόσμο).
• Κοινωνικοοικονομικός: βασίζεται στη διάκριση των ανθρώπων με κριτήριο την κοινωνική και οικονομική τους κατάσταση, το επάγγελμα, το φύλο, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την εμφάνιση κ.ά.
• Πολιτικός: κατηγοριοποίηση των ατόμων βάσει της πολιτικής τους ιδεολογίας και της κομματικής τους ένταξης (αριστεροί, φιλελεύθεροι, συντηρητικοί κλπ).

Ο ρατσισμός ως φαινόμενο είναι παρατηρήσιμος σε κάθε επιμέρους πτυχή της ανθρώπινης ζωής από τη γέννηση κιόλας των ατόμων. Μπορούμε να έρθουμε αντιμέτωποι με ρατσιστικές συμπεριφορές στο σχολείο, τους επαγγελματικούς χώρους και την ευρύτερη κοινωνική μας ζωή εν γένει. Ως φαινόμενο, ο ρατσισμός μολύνει τις κοινωνίες, στερώντας τις ελευθερίες και τα δικαιώματα που όλοι αναφαίρετα έχουμε ως άνθρωποι και προκαλώντας έχθρα, μισαλλοδοξία και διχόνοια.

Ανεξάρτητα από το πώς εκδηλώνεται ο ρατσισμός, από πού προέρχεται και προς ποιόν στοχεύει, ένα είναι σίγουρο: πως δεν έχει καμία θέση σε μια κοινωνία εν έτει 2021 και πως οφείλουμε να παλέψουμε με κάθε μέσο για την οριστική εξάλειψη του. Είναι γεγονός πως τα τελευταία χρόνια γίνεται σημαντική προσπάθεια μέσω δράσεων, εκδηλώσεων ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης προς αυτή την κατεύθυνση, όμως δυστυχώς βρισκόμαστε μακριά ακόμη από το να πούμε πως ζούμε σε έναν κόσμο χωρίς προκαταλήψεις, στερεότυπα και διακρίσεις.