Η Διεθνής Ημέρα της Γης καθιερώθηκε το 1970, με πρωτοβουλία της δημοτικής αρχής του Σαν Φρανσίσκο, για να γιορταστεί το θαύμα της ζωής στον πλανήτη Γη καθώς και την επιθυμία των λαών ανά την υφήλιο για Ειρήνη και Αρμονία. Ήταν μια ιδέα του ακτιβιστή Τζον Μακ Κόνελ, o οποίος πρότεινε να γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 20 Μαρτίου, και υιοθετήθηκε από τον ΟΗΕ.
Το έδαφος, οι ωκεανοί, η ατμόσφαιρα, το κλίμα και γενικά η ζωή στη Γη αλλάζουν διαρκώς. Αυτό που διαφοροποιεί τις σημερινές αλλαγές από το παρελθόν είναι ο ρυθμός και η κλίμακά τους, καθώς και οι συντελεστές και οι παράγοντες που τις υποκινούν. Ο άνθρωπος δεν καταλαβαίνει πως με τις καθημερινές του πράξεις κακοποιεί το περιβάλλον. Δεν μπορεί να καταλάβει πως φέρει ευθύνες για την κλιματική αλλαγή (παράδειγμα των πράξεων του που επηρεάζουν την κλιματική αλλαγή είναι το τι τρώει, το πώς μετακινείται, το τι αγοράζει). Θα πρέπει να προσέχουμε επομένως, τις αγορές μας (τι υλικά αγοράζουμε; τι προϊόντα καταναλώνουμε; πόσο επιβαρύνουν το περιβάλλον από την παραγωγή; κλπ.). Πρέπει να καταλάβουμε ότι όλοι φέρουμε ευθύνες.
Πιο συγκεκριμένα θα αναφερθούμε στην οικολογική κρίση η οποία συμβαίνει όταν το περιβάλλον της ζωής ενός είδους ή πληθυσμού αναπτύσσεται με έναν δυσμενή τρόπο για την επιβίωση του. Αυτό οφείλεται στην υποβάθμιση της ποιότητας του περιβάλλοντος σε σχέση με τις ανάγκες του είδους. Τέλος, είναι πιθανό η κατάσταση να αποβαίνει εις βάρος της ποιότητας ζωής του είδους λόγω του υπερπληθυσμού των μελών. Η προέλευσή των οικολογικών κρίσεων μπορεί να είναι φυσική ή ανθρώπινη. Μπορεί να έχει σχέση με ένα μόνο είδος ή με ένα μεγαλύτερο αριθμό ειδών. Τέλος, μια οικολογική κρίση μπορεί να είναι τοπικής εμβέλειας (διαρροή πετρελαίου) ή παγκόσμιας, (άνοδος της στάθμης του νερού λόγω της υπερθέρμανσης).
Η ευθύνη της ανθρωπότητας στις οικολογικές κρίσεις, έχει παρατηρηθεί. Λόγω της ανάπτυξης της τεχνολογίας και της πληθυσμιακής αύξησης, οι άνθρωποι έχουν περισσότερη επιρροή στο δικό τους περιβάλλον από οποιοδήποτε άλλο παράγοντα του οικοσυστήματος.
Τα αίτια της οικολογικής καταστροφής είναι:
- Οικονομικά: Η άμετρη εκμετάλλευση και εξάντληση των φυσικών πόρων για την παραγωγή ενέργειας. Τα οικονομικά συμφέροντα. Η προβολή των καταναλωτικών προτύπων και το κυνήγι υλικών αγαθών μετέτρεψε τον άνθρωπο σε καταναλωτική μηχανή που αναλώνει τους πόρους του οικολογικού συστήματος. Τα απόβλητα των εργοστασίων ρυπαίνουν χερσαίους και υδάτινους πόρους έτσι καταστρέφονται τα οικοσυστήματα.
- Πνευματικά: Η αλλοτρίωση του ανθρώπου και η απομάκρυνση κυρίως από το φυσικό του περιβάλλον, καθώς ο άνθρωπος θεώρησε ότι ως κυρίαρχος της Γης δικαιούται την αλόγιστη χρήση και την υπερεκμετάλλευση. Η υπερκατανάλωση και η πρόφαση ότι τα υλικά αγαθά προσφέρουν την ευημερία και την ευτυχία. Η μονόπλευρη ανάπτυξη της τεχνικής και επιστημονικής παιδείας εις βάρος της ανθρωπιστικής. Βάση του πολιτισμού πρέπει να είναι ο άνθρωπος σε συνδυασμό με το περιβάλλον του και όχι ο τεχνικός πολιτισμός. Η οικολογική καταστροφή είναι κυρίως αποτέλεσμα της έλλειψης οικολογικής παιδείας.
- Κοινωνικά: Η αστικοποίηση προκάλεσε την απομάκρυνση του ατόμου από το φυσικό του περιβάλλον.Τα προβλήματα (ανεργία, ναρκωτικά, βία κλπ.) που ταλανίζουν τη σημερινή κοινωνία δεν αφήνουν περιθώρια για ανάπτυξη οικολογικής συνείδησης. Προτεραιότητα έχει ο αγώνας για την επιβίωση και η εξασφάλιση των “προς το ζην”.
Οι επιπτώσεις της οικολογικής κρίσης είναι:
- Στο περιβάλλον: Πρόκληση τεράστιας οικολογικής καταστροφής με την εξαφάνιση οικοσυστημάτων. Διαταράσσεται η φυσική ισορροπία με αποτέλεσμα την αποσταθεροποίηση της ύπαρξης της ζωής στον πλανήτη. Υπάρχουν δηλητήρια στην ατμόσφαιρα εξαιτίας των μηχανών με αποτέλεσμα την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας. Καταστροφή μεγάλων εκτάσεων δάσους.
- Στον άνθρωπο: Ο άνθρωπος αποτελεί μέρος της φύσης, άρα είναι φυσικό να διαταράσσεται η ίδια του η παρουσία στην Γη, ούτως ή άλλως ο ίδιος βρίσκεται στην κορυφή της τροφικής πυραμίδας. Η αλόγιστη καταστροφή των δασών προκαλεί καταστροφή της ατμόσφαιρας και έλλειψη οξυγόνου το οποίο είναι πολύτιμο για την ύπαρξη του ανθρώπου. Επακόλουθα είναι τα αναπνευστικά προβλήματα, η εμφάνιση και πρόκληση νέων μολυσματικών ασθενειών και όξυνση της υγείας του ανθρώπου. Η επιβάρυνση της υγείας έχει και επιπτώσεις στην ψυχική υγεία.
- Στον οικονομικό τομέα: Η εξάντληση των πλουτοπαραγωγικών πηγών. Η εξάντληση των φυσικών πόρων ως πηγών ενέργειας. Αύξηση ανταγωνιστικότητας μεταξύ των πολυεθνικών.
- Στις διακρατικές σχέσεις: Αντί της υγιούς συνεργασίας που επιβάλλουν τα παγκόσμια προβλήματα, παρατηρείται ένας εξοντωτικός ανταγωνισμός για την εξεύρεση πλουτοπαραγωγικών πηγών.
Για να αντιμετωπιστεί το οικολογικό πρόβλημα και για ένα καλύτερο τρόπο να προστατέψουμε τον πλανήτη μας, θα πρέπει να ευαισθητοποιηθούμε. Αυτό λοιπόν, είναι κυρίως πρόβλημα παιδείας, επομένως το εκπαιδευτικό σύστημα και τα ΜΜΕ πρέπει να ενημερώνουν για τις διαστάσεις του προβλήματος και τις συνέπειες του. Ανάγκη είναι να προβληθεί ο σεβασμός στην φύση αλλά και η αλληλεξάρτηση ανθρώπου – φύσης. Τέλος, πρέπει να ληφθούν μέτρα από την πολιτεία για την χρήση εναλλακτικών μορφών ενέργειας οι οποίες δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον.
“Μόνο όταν το τελευταίο δέντρο πεθάνει, ο τελευταίος ποταμός δηλητηριαστεί, το τελευταίο ψάρι πιαστεί, θα καταλάβουμε, ότι δεν μπορούμε να τραφούμε με λεφτά”.
Πηγή: zounati.com
tech-paralimni-amm.schools.ac.cy
Ονομάζομαι Ελένη Καρανάνου και είμαι φοιτήτρια στο τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου πανεπιστημίου. Εθελοντικά είμαι μέλος στην προσβάσιμη πολυτροπική ηλεκτρονική βιβλιοθήκη για έντυπό- ανάπηρους αναγνώστες (AMELib) και είμαι μέλος του εργαστηρίου αστεακής εγκληματολογίας. Αυτόν τον καιρό πραγματοποιώ την πρακτική μου στο CSIi.