Το 2007 ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών με απόφασή του στη Γενική Συνέλευση καθιέρωσε την 20η Οκτώβρη ως την Παγκόσμια Ημέρα Κοινωνικής Δικαιοσύνης. Ζητήματα της παγκόσμιας κοινότητας όπως φτώχεια, ρατσισμός και ανεργία οφείλουν να αποτελέσουν το επίκεντρο των διεθνών δράσεων των κρατών, ώστε να αντιμετωπισθούν και να επιφέρουν την πολυπόθητη ισότητα μεταξύ των πολιτών όλων των χωρών.
Όταν κυριαρχούν οι διακρίσεις σχετικά με το φύλο, τη φυλή, την εμφάνιση, τη θρησκεία ή οποιουδήποτε είδους αναπηρία, η κοινωνική δικαιοσύνη καταρρίπτεται. Μαζί της ακολουθούν το όραμα της παγκόσμιας ειρήνης, ανάπτυξης και ασφάλειας. Χωρίς τον αυτοσεβασμό και τον σεβασμό προς τη κοινωνία οι κρατούσες νοοτροπίες δε δύνανται να προοδεύσουν και να “αγκαλιάσουν” τη διαφορετικότητα.
Η κοινωνική δικαιοσύνη ορίζεται πολλές φορές ως η ίση κατανομή πόρων και υποχρεώσεων για όλους τους ανθρώπους του πλανήτη ανεξαρτήτου χαρακτηριστικών, ώστε να υπάρχουν ίσα δικαιώματα και ευκαιρίες για όλους. Κάτι τέτοιο τη δεδομένη στιγμή στην υφήλιο φαντάζει απίθανο. Λέγεται πως η περιουσία μόνο ενός από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον πλανήτη, αρκεί για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της φτώχειας παγκοσμίως. Δυστυχώς όμως ο οικονομικός εξισωτισμός έχει αποτύχει παταγωδώς κι αυτό είναι εμφανές από την εικόνα των άστεγων στους δρόμους των βιομηχανικών πόλεων, των υποσιτισμό και τα ποσοστά αναλφαβητισμού.
Ταυτόχρονα, η απουσία ηθικών αξιών και ανθρώπινης αλληλεγγύης επιφέρει τον διαχωρισμό μεταξύ αδύναμων και ισχυρών, με πλήρη παραδοχή της κατάστασης και των δύο. Η παραδοχή προέρχεται από την ενστέρνηση πλέον πως οι μεν είναι καλύτεροι από τους δε κι επομένως χρήζουν διαφορετικής αντιμετώπισης από την κοινωνία και το κράτος. Αυτό βέβαια καταδεικνύει ξανά πως δεν μπορεί να υπάρξει ισονομία και ισοπολιτεία στην ανθρωπότητα μιας και η αξία του καθενός φαίνεται να διαφέρει.
Επίσης σημαντικό ρόλο στην κοινωνική δικαιοσύνη κατέχουν οι τομείς της εκπαίδευσης και της υγείας, στις οποίες δεν μπορούν να έχουν όλοι πρόσβαση εξαιτίας ιδιαίτερων συνθηκών, ενώ και όσοι έχουν έρχονται αρκετές φορές αντιμέτωποι με οικονομικές και πολιτιστικές διαφορές. Σύμφωνα με τελευταία μελέτη της UNICEF το 2017, 123 εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο δεν είχαν τη δυνατότητα να ξεκινήσουν ή να συνεχίσουν το σχολείο εξαιτίας της φτώχειας και άλλων ανθρωπιστικών κρίσεων.
Η ύπαρξη λοιπόν κράτους δικαίου, είναι αναγκαίο να αποτελέσει ζητούμενο σε κάθε χώρα ώστε να διασφαλίζονται τα ατομικά δικαιώματα και οι ελευθερίες των μελών της εκάστοτε κοινωνίας. Η ειρήνη, η δημοκρατία και η ισότητα είναι αναντίλεκτα ο σκελετός για την υπόσταση της κοινωνικής δικαιοσύνης καθώς και του πολύτιμου θεσμού του κράτους. Αυτό παρουσιάζεται ήδη από την αρχαιότητα όταν ο Αριστοτέλης στα «Πολιτικά» του ανέφερε ότι «όπως ο άνθρωπος είναι το ανώτερο απ’ όλα τα όντα όταν φτάνει στην τελειότητά του, έτσι, όταν σπάζει τη σχέση του με τον νόμο και τη δικαιοσύνη, γίνεται το χειρότερο απ’ όλα». Είναι σαφώς ένα πολύτιμο αγαθό απαραίτητο για την ορθή και υγιή λειτουργία της δημόσιας πολιτικής κάθε κράτους.
Ονομάζομαι Γραμματικάκη Σοφία-Αγγελική και είμαι φοιτήτρια Κοινωνιολογίας με κατεύθυνση Εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Την περίοδο αυτή τελώ την πρακτική μου άσκηση στο CSI INSTITUTE- Διεθνές Ινστιτούτο για την Κυβερνοασφάλεια.