Διαδικτυακές απειλές, Διαδίκτυο

«Μου έχουν χακάρει τον υπολογιστή. Ή μήπως όχι; Tips για να μην σας κυριεύει το άγχος από την πρώτη στιγμή

Από τον Γεώργιο Χαριστό,

Η κοινωνία μας είναι ένας κόσμος όπου οι άνθρωποι βομβαρδίζονται διαρκώς από πληροφορίες και ειδήσεις. Είναι αδύνατο να μπορέσει ο ανθρώπινος νους να φιλτράρει όλες αυτές τις πληροφορίες. Έτσι γίνεται και στην περίπτωση του χακαρίσματος ενός υπολογιστή. Μεγάλος αριθμός χρηστών ηλεκτρονικού υπολογιστή, νομίζουν ότι τους έχουν χακάρει και ότι τα δεδομένα που είναι αποθηκευμένα στον ηλεκτρονικό υπολογιστή τα έχουν χάσει για πάντα ή ότι είναι πλέον ιδιοκτησία του χάκερ. Η κοινωνία μας, ο τρόπος πληροφόρησης και η καθημερινότητα του ανθρώπου έχει ωθήσει τον κάθε χρήστη ηλεκτρονικού υπολογιστή στην πεποίθηση του χακαρίσματος, χωρίς να προηγηθεί κάποια σκέψη, έρευνα και συμπέρασμα.

Πριν ξεκινήσουμε να αναφέρουμε τα tips που πρέπει να προσέχετε, πρέπει να αναλύσουμε λίγο την κατάσταση ενός υπολογιστή. Ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής ο οποίος είναι σχετικά παλιάς τεχνολογίας στα επιμέρους στοιχεία του για παράδειγμα ο επεξεργαστής του (CPU), είναι λογικό με τα χρόνια χρήσης να πέφτει η απόδοση του, κάτι το οποίο σημαίνει ότι «ο υπολογιστής μας πάει πιο αργά από την ημέρα που τον αγοράσαμε». Αυτό μπορεί να συμβαίνει ακόμα και όταν τον αγοράσουμε και έχουμε αυτή την αίσθηση ότι μόλις ανοίξουμε τον υπολογιστή όλα θα πηγαίνουν γρήγορα με το πάτημα ενός κουμπιού. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα με την εμφάνιση του χώρου αποθήκευσης SSD (Solid State Drive) και την αντικατάσταση τους από τους μηχανικούς σκληρούς δίσκους HDD (Hard Disk Drive). Πολλές εταιρίες που πουλάνε προϊόντα σε χαμηλές τιμές, προσπαθούν να μειώσουν το κόστος με τεχνικά μέρη υπολογιστή παλιάς τεχνολογίας. Σε εκείνο το σημείο είναι που μπερδεύετε ο ανθρώπινος νους και απλά θέλει ένα μηχάνημα με λίγα λεφτά να κάνει την δουλειά του, χωρίς να τον απασχολεί κάτι άλλο. Ποτέ δεν πρέπει η τιμή του προϊόντος να είναι ο μοναδικός παράγοντας στην αγορά ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή.

Ας γυρίσουμε στο θέμα μας όμως που είναι η υποψία ενός υπολογιστή που έχει χακαριστεί. Η ένδειξη ενός αργού υπολογιστή, σε μικρό ή μεγάλο επίπεδο, δεν είναι αναγκαίο να σημαίνει συμβάν χακαρίσματος. Πολλές φορές είναι η παλαιότητα του υπολογιστή, η μη συντήρηση του (καθαρισμός ανεμιστήρων και υλικού μέρους), η εγκατάσταση πολλών εφαρμογών που τρέχουν στο παρασκήνιο (background) και καθυστερούν όχι μόνο την εκκίνηση ενός υπολογιστή αλλά και την λειτουργία του. Επίσης, το λειτουργικό σύστημα ενός υπολογιστή είναι περίπλοκο και πολλές φορές απρόβλεπτο. Έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να καλύπτει τις ανάγκες του χρήστη και κάνει όλους αυτούς τους υπολογισμούς και τις ενέργειες που διαφορετικά ήταν αδύνατο να γίνουν από ανθρώπινο παράγοντα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Οπότε είναι λογικό κάποιες φορές να υπάρχουν σφάλματα και μαζί με τον περιορισμό του υλικού μέρους σε χωρητικότητα και δυνατότητες, να δημιουργούνται απρόβλεπτες καταστάσεις στην αλληλεπίδραση του χρήστη. Όμως, πολλές φορές με μία επανεκκίνηση του συστήματος μπορεί να διορθωθεί το πρόβλημα που εμφανίστηκε.

Ωστόσο, υπάρχουν φορές που ενώ όλα φαίνονται να κυλάνε σωστά στον ηλεκτρονικό μας υπολογιστή και ξέρουμε ότι η απόδοση ήταν ικανοποιητική μέχρι τώρα, ξαφνικά εμφανίζονται άσχετα παράθυρα χωρίς καμία ενέργεια από τον χρήστη, αργεί υπερβολικά να εκτελέσει διάφορες καθημερινές εργασίες, εξαφανίζονται αποθηκευμένα αρχεία και γενικά δεν υπάρχει η συνήθης αλληλεπίδραση που είχε καταντήσει ρουτίνα και προβλέψιμη. Η πρώτη μας σκέψη είναι ότι μας έχουν χακάρει και προσπαθούμε να βρούμε κάποιον ειδικό, που θα μπορέσει να λύσει το πρόβλημα και να «σώσει τον ασθενή». Πριν κάνουμε οποιαδήποτε ενέργεια, ας αναφέρουμε μερικά tips, έτσι ώστε να έχετε βάσιμα στοιχεία ότι πρόκειται για χακάρισμα.

 

Tip № 1

To πρόγραμμα Antivirus που χρησιμοποιείτε είναι απενεργοποιημένο. Δηλαδή, ενώ ο χρήστης δεν έχει εκτελέσει καμία ενέργεια έτσι ώστε να απενεργοποιήσει το Antivirus, ξαφνικά διαπιστώνει ότι είναι απροστάτευτος. Αυτό πιθανότατα είναι μία ένδειξη ότι ο υπολογιστής σας έχει χακαριστεί, διότι ο χάκερ μόλις καταφέρει να σας χακάρει χωρίς να γίνει αντιληπτός από το Antivirus, κλείνει το Antivirus έτσι ώστε να έχει πιο εύκολη πρόσβαση στα αρχεία σας.

 

Tip № 2

Ο κέρσορας στον ηλεκτρονικό υπολογιστή κινείται μόνος του. Εάν παρατηρήσετε αυτό το φαινόμενο, τότε υπάρχει μεγάλο ενδεχόμενο να έχετε χακαριστεί. Σε αυτή την περίπτωση, αποσυνδέετε τον υπολογιστή σας από το διαδίκτυο, έτσι ώστε να μην έχει απομακρυσμένη πρόσβαση ο χάκερ.

 

Tip № 3

Κατά την περιήγηση στο διαδίκτυο, ακόμα και κατά την αναζήτηση στην υπηρεσία Google, μεταφέρεστε σε ιστοσελίδες που δεν γνωρίζετε (κυρίως πορνογραφικού περιεχομένου). Το ίδιο συμβαίνει και σε αναδυόμενα παράθυρα που έχουν να κάνουν κυρίως με πορνογραφικό υλικό. Σε αυτή την περίπτωση, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα χακαρίσματος.

 

Tip № 4

Τα αρχεία που βρίσκονται αποθηκευμένα στον σκληρό σας δίσκο, ξαφνικά έχουν διαγραφεί. Αν δεν είστε τόσο αφηρημένος και ξεχασιάρης, έτσι ώστε να μην θυμάστε ότι διαγράψατε κάποια αρχεία που είχατε αποθηκευμένα σε κάποιο σημείο του υπολογιστή σας, τότε πιθανότατα έχετε πέσει θύμα χακαρίσματος (ειδικά σε προσωπικά/εταιρικά αρχεία που μπορεί να θεωρείται και απόρρητα). Σε λίγες περιπτώσεις, μπορεί να έχει «χτυπήσει» όπως λένε ο σκληρός σας δίσκος, κάτι το οποίο θα είναι φανερό, διότι ο υπολογιστής δεν θα είναι λειτουργικός σε διαδικασίες που χρησιμοποιείται ο σκληρός δίσκος.

 

Tip № 5

Παρατηρείτε ασυνήθιστη συμπεριφορά στην κάμερα (αν έχετε). Συνήθως, οι κάμερες έχουν ένα λαμπάκι το οποίο ανάβει όταν χρησιμοποιείται από μία εφαρμογή ή λειτουργία. Όταν παρατηρείτε ότι το λαμπάκι ανάβει σε στιγμές που δεν εκτελείτε κάποια ενέργεια στον υπολογιστή, τότε πιθανότατα έχετε πέσει θύμα χακαρίσματος και ο χάκερ σας παρακολουθεί μέσω της κάμερας. Η πρώτη κίνηση που πρέπει να κάνετε είναι μία επανεκκίνηση στον υπολογιστή σας, λόγω πιθανής προσωρινής βλάβης στην κάμερα. Αλλιώς, καλύψτε με κάποιο υλικό την κάμερα σας, έως ότου βρείτε κάποιον ειδικό να επιλύσει το πρόβλημα.

 

Tip № 6

Ο υπολογιστής λειτουργεί πολύ αργά. Αυτό το φαινόμενο αναφέρθηκε παραπάνω, ωστόσο θέλει μεγάλη προσοχή, διότι είναι ο πιο συνήθης τρόπος που μπερδεύονται οι χρήστες. Εάν ο υπολογιστής σας μέχρι εκείνη την στιγμή πήγαινε καλά και ξαφνικά υπάρχει μεγάλη μείωση στην απόδοση του και στην ταχύτητα σας στο διαδίκτυο και δεν ισχύουν όλα τα παραπάνω, τότε μάλλον έχετε πέσει θύμα χακαρίσματος. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει το φαινόμενο του κρυπτονομίσματος (ηλεκτρονική μορφή χρήματος), όπου για να δημιουργηθεί χρησιμοποιείται η επεξεργαστική ισχύς άπειρων ηλεκτρονικών υπολογιστών. Μπορεί ένας χάκερ να έχει χακάρει τον υπολογιστή σας και να τον χρησιμοποιεί ως μηχανή δημιουργίας κάποιας μορφής κρυπτονομίσματος.

 

Tip № 7

Το λειτουργικό σύστημα ζητάει άδεια διαχειριστή για να εκτελέσει μία λειτουργία. Πολλές φορές, οι εφαρμογές που έχουμε εγκαταστήσει τρέχουν στο παρασκήνιο και αναζητούν νέες εκδόσεις. Μόλις εντοπίσουν μία νέα έκδοση, θα μας ενημερώσουν και μπορεί να προσπαθήσουν να εγκαταστήσουν την ενημέρωση, κάτι το οποίο θα ζητήσει άδεια διαχειριστή για να προχωρήσει η διαδικασία. Ωστόσο, αν παρατηρήσετε ότι εμφανίζονται μηνύματα τέτοιου τύπου που αφορούν άγνωστες εφαρμογές, μπορεί να έχετε πέσει θύμα χακαρίσματος και ο χάκερ προσπαθεί να εκτελέσει διάφορες λειτουργίες.

 

Tip № 8

Εμφανίζονται άγνωστες εφαρμογές που δεν τις έχετε εγκαταστήσει εσείς. Σε κάποιες εγκαταστάσεις εφαρμογών, εγκαθίστανται και άλλες εφαρμογές που συνήθως περιέχονται για λόγους διαφήμισης. Ο χρήστης αφηρημένος πατάει το κουμπί «Επόμενο» και δεν παρατηρεί αυτή την λειτουργία. Ωστόσο, αν είστε σίγουρος ότι δεν κάνατε κάποια τέτοια ενέργεια και δεν εγκαταστήσατε τις συγκεκριμένες εφαρμογές, τότε είναι πιθανό να έχετε πέσει θύμα χακαρίσματος.

 

Tip № 9

Εμφανίζεται μήνυμα που αναφέρει ότι τα αρχεία σας έχουν κρυπτογραφηθεί και ότι για να τα χρησιμοποιήσετε ξανά θα πρέπει να πληρώσετε κάποιο ποσό σε κρυπτονομίσματα. Δεν είναι κάποιου είδους πλάκα ή ψεύτικη είδηση. Αυτό, υποδεικνύει ότι κάποιος χάκερ κατάφερε να εισέλθει στον ηλεκτρονικό σας υπολογιστή και να εφαρμόσει κάποια τεχνική έτσι ώστε να κρυπτογραφήσει τα αρχεία σας. Δυστυχώς, στις περισσότερες περιπτώσεις τα αρχεία σας θα χαθούν, ακόμα και αν πληρώσετε και σας δώσει ο χάκερ το κλειδί της αποκρυπτογράφησης. Σε αυτές τις περιπτώσεις συνίσταται Format όλου του σκληρού δίσκου και εγκατάσταση του λειτουργικού συστήματος.

 

Η Ασφάλεια μας είναι το παν. Αν κάτι θεωρείτε σημαντικό και κρίσιμο, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να το ασφαλίσετε με μία επιπλέον ασφάλεια.