Διαδικτυακός Εθισμός, Ψυχική υγεία

Μην κατηγορείτε τους σχεδιαστές για τον ψηφιακό σας εθισμό!

Αυτό που έχει σημασία δεν είναι το πώς κάτι τραβάει την προσοχή μας, αλλά τι είναι αυτό που την τραβάει.

Τον τελευταίο καιρό, πολλοί είναι αυτοί που ανησυχούν για το τι μπορεί να κάνει η ψηφιακή τεχνολογία στους εγκεφάλους μας. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι ο Πρίγκιπας Χάρυ, που υποστήριξε ότι το Fortnite πρέπει να απαγορευτεί, λέγοντας ότι το παιχνίδι “δημιουργείται για εξάρτηση, είναι ένας εθισμός για να σας κρατήσει μπροστά σε έναν υπολογιστή όσο το δυνατόν περισσότερο”.

Είναι αλήθεια ότι οι πιο αποτελεσματικές μορφές ψηφιακών μέσων μπορούν να είναι τόσο επιτακτικές σε ορισμένους χρήστες ώστε να αισθάνονται εθισμό. Αυτό συμβαίνει επειδή ενεργοποιούν ένα σύστημα του εγκεφάλου απελευθερώνοντας τον νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη και παρέχοντας μια αίσθηση ευχαρίστησης ή ικανοποίησης.  Μερικοί άνθρωποι έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι ειδοποιήσεις smartphone λειτουργούν ουσιαστικά ως ερεθίσματα,  οπτικά ή ακουστικά μηνύματα που οδηγούν σε μια ακούσια απάντηση.

Wikihow

Τι εννοούν λοιπόν οι μηχανικοί λογισμικών όταν χρησιμοποιούν όρους όπως «ντοπαμινικοί χάκερ» ή «εγκεφαλική πειρατεία» για να περιγράψουν τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζουν τα προϊόντα για να γαντζώσουν τους χρήστες; Η εμπειρία της απόλαυσης μπορεί να γίνει κατανοητή από νευροχημική άποψη, ως απελευθέρωση της ντοπαμίνης. Αυτό ισχύει για κάθε εμπειρία ευχαρίστησης, χωρίς διάκριση. Η ντοπαμίνη απελευθερώνεται όταν δαγκώνετε σε ένα ζεστό κέικ σοκολάτας, όταν φιλάτε έναν εραστή και όταν το αγαπημένο σας τραγούδι παίζει στο ραδιόφωνο. Αλλά όταν πρόκειται για σχεδιασμό λογισμικού, οι δραστηριότητες στο κέντρο ευχαρίστησης του εγκεφάλου είναι θεωρητικές.

Σίγουρα, οι σχεδιαστές ηλεκτρονικών μέσων προσπαθούν να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους εκμεταλλευόμενοι εκείνους που είναι πιο επιρρεπείς – όπως και τα franchises γρήγορου φαγητού και οι ιστοσελίδες πορνογραφικού διαδικτύου – αλλά αυτό είναι πραγματικά ένα χαρακτηριστικό του καταναλωτικού καπιταλισμού και όχι της ψηφιακής τεχνολογίας. Γι’ αυτό και δεν θα πρέπει να αποβάλλουμε τις ψηφιακές τεχνολογίες από τη ζωή μας, απλώς  επειδή είναι αδύνατο για μερικούς ανθρώπους να ξεπεράσουν το πρόβλημά τους με τον εθισμό.

Καταλήγουμε στο γεγονός ότι το ερώτημα που πρέπει να κάνουμε δεν είναι εάν οι οθόνες είναι υπερβολικά δεσμευτικές, εθιστικές ή χειραγωγούν. Αντ ‘αυτού, πρόκειται για τον τρόπο που δίνουμε σημασία στα διάφορα είδη ψηφιακής τεχνολογίας που συνοδεύουν την απελευθέρωση ντοπαμίνης. Πρέπει λοιπόν, να διδάξουμε τα παιδιά μας, ως μεγαλύτεροι,  να μάθουν να διακρίνουν τις καλές και κακές αισθήσεις της ευχαρίστησης..

Με πληροφορίες από: One Zero