Ένα βασικό σημείο του σχεδίου του κανονισμού που δημιουργεί κίνδυνο οι παιδόφιλοι να δρουν ανενόχλητοι στο διαδίκτυο εντοπίζεται στα άρθρα 5 και 6 του σχεδίου του κανονισμού ePrivacy. Σύμφωνα με αυτά τα άρθρα για την προστασία της ιδιωτικής ζωής τίθενται πολύ αυστηροί περιορισμοί στους παρόχους δικτύων και ηλεκτρονικών επικοινωνιών ως προς την επίτευξη της εμπιστευτικότητας. Επιπλέον, δεν καθορίζεται ρητά στο εν λόγω σχέδιο καμία εξαίρεση για την πρόληψη και ανίχνευση υλικού σεξουαλικής κακοποίησης και παρενόχλησης παιδιών. Ως εκ τούτου, το να δρα κανείς με σκοπό τον εντοπισμό τέτοιων συμπεριφορών στο διαδίκτυο, σύμφωνα με το νέο αυτό σχέδιο μπορεί εύκολα να χαρακτηριστεί ως παράνομη συμπεριφορά.
Συγκεκριμένα, στο άρθρο 5 του σχεδίου προβλέπεται ότι η οποιαδήποτε χρήση ή επεξεργασία ηλεκτρονικών επικοινωνιών από πρόσωπα πλην των ενδιαφερομένων απαγορεύεται, πλην των περιορισμένων εξαιρέσεων που προβλέπονται στον εν λόγω κανονισμό-σχέδιο.
Στο άρθρο 6 του σχεδίου προβλέπονται οι λόγοι για τους οποίους οι πάροχοι δικτύων και ηλεκτρονικών επικοινωνιών μπορούν να επεξεργάζονται δεδομένα ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Οι λόγοι αυτοί είναι οι εξής:
- Αν είναι αναγκαίο να παρασχεθεί μία υπηρεσία ηλεκτρονικής επικοινωνίας για τη διάρκεια που είναι απαραίτητη για το σκοπό αυτό.
- Αν είναι αναγκαίο να διατηρηθεί ή να αποκατασταθεί η ασφάλεια των ηλεκτρονικών επικοινωνιών ή να αποτραπούν κίνδυνοι ή επιθέσεις κατά τη διαβίβαση ηλεκτρονικών επικοινωνιών για τη διάρκεια που είναι απαραίτητη για τους σκοπούς αυτούς.
- Αν είναι αναγκαίο να ανιχνευθούν ή να αποτραπούν κίνδυνοι ή επιθέσεις στους τερματικούς εξοπλισμούς των τελικών χρηστών.
Προβλέπεται, δηλαδή, αυστηρό χρονικό όριο για την επεξεργασία των δεδομένων, και συγκεκριμένα η διάρκεια να είναι μόνο τόση όση απαιτείται για το συγκεκριμένο σκοπό και όχι μεγαλύτερη.
Επιπλέον, τρίτος που ενεργεί για λογαριασμό ενός παρόχου μπορεί να επεξεργάζεται τα δεδομένα αυτά σύμφωνα με τα άρθρα 6-6β του σχεδίου.
Οι λόγοι που επιτρέπουν την επεξεργασία δεδομένων ηλεκτρονικών επικοινωνιών σύμφωνα με αυτά τα άρθρα είναι επιπλέον οι εξής:
- Σκοπός παροχής μιας υπηρεσίας που ζητείται από έναν τελικό χρήστη και μόνο για ατομική χρήση και εάν ο αιτών τελικός χρήστης έχει δώσει τη συγκατάθεσή του. Επιπλέον η ζητούμενη επεξεργασία δεν πρέπει να επηρεάζει δυσμενώς τα θεμελιώδη δικαιώματα ή συμφέροντα ενός άλλου ενδιαφερόμενου.
- Εάν οι τελικοί χρήστες έχουν δώσει τη συγκατάθεσή τους για επεξεργασία του περιεχομένου των ηλεκτρονικών επικοινωνιών τους για έναν ή περισσότερους καθορισμένους σκοπούς.
- Πριν από την επεξεργασία, σύμφωνα με το στοιχείο β) ο πάροχος διενεργεί αξιολόγηση του αντικτύπου των προβλεπομένων πράξεων επεξεργασίας ως προς την προστασία των δεδομένων των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και αν απαιτείται συμβουλεύεται την εποπτική αρχή.
Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 6β του σχεδίου οι πάροχοι δικτύων και ηλεκτρονικών επικοινωνιών επιτρέπεται να επεξεργάζονται μεταδεδομένα ηλεκτρονικών επικοινωνιών στις εξής περιπτώσεις:
- Αν είναι απαραίτητο για τους σκοπούς της διαχείρισης του δικτύου ή της βελτιστοποίησης του δικτύου ή για την διατήρηση απαιτούμενων τεχνικών εγγυήσεων.
- Αν είναι αναγκαίο για τον υπολογισμό των διασυνδεδεμένων πληρωμών ή για την εκτέλεση σύμβασης παροχής ηλεκτρονικών επικοινωνιών στις οποίες ο τελικός χρήστης είναι συμβαλλόμενο μέρος, ιδίως αν είναι αναγκαίο για την τιμολόγηση ή για την ανίχνευση ή την παύση απατηλής ή δόλιας χρήσης ή συνδρομής σε υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών.
- Αν ο τελικός χρήστης έχει δώσει τη συγκατάθεσή του στην επεξεργασία μεταδεδομένων επικοινωνίας του για έναν ή περισσότερους σκοπούς.
- Αν είναι αναγκαίο για την προστασία ζωτικού συμφέροντος ενός φυσικού προσώπου.
- Αν είναι απαραίτητο για τη στατιστική μέτρηση των μεταδεδομένων ηλεκτρονικών επικοινωνιών τα οποία συνιστούν δεδομένα τοποθεσίας, υπό τις προϋποθέσεις ότι:
– τα δεδομένα αυτά είναι ψευδωνυμοποιημένα
– η επεξεργασία δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί με την ανώνυμη επεξεργασία πληροφοριών και τα δεδομένα τοποθεσίας θα διαγράφονται ή θα γίνονται ανώνυμα όταν δεν απαιτούνται πλέον για την εκπλήρωση του σκοπού.
– τα δεδομένα θέσης δεν χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό της φύσης ή των χαρακτηριστικών ενός τελικού χρήστη ή για να δημιουργηθεί το προφίλ οποιουδήποτε τελικού χρήστη.
- Aν είναι απαραίτητο για στατιστική ανάλυση ή για επιστημονική έρευνα, υπό την προϋπόθεση ότι αυτή η επεξεργασία είναι σύμφωνη με την Ένωση ή το δίκαιο των κρατών μελών και με την επιφύλαξη των κατάλληλων εγγυήσεων ανάλογα με τον επιδιωκόμενο στόχο. Επίσης προβλέπονται συγκεκριμένες διασφαλίσεις, όπως η κρυπτογράφηση και η ψευδωνυμοποίηση, για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των συμφερόντων των τελικών χρηστών.
Ο προτεινόμενος προσωρινός κανονισμός, ο οποίος θεσπίζεται για την προστασία από παιδόφιλους χρήστες του διαδικτύου και προβλέπεται να έχει ισχύ μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2025 παρέχει κάποιες εγγυήσεις για την πρόληψη και διερεύνηση ύποπτων και παράνομων συμπεριφορών. Συγκεκριμένα περιέχει κανόνες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να αναπτυχθούν τεχνολογίες για την ανίχνευση τέτοιων συμπεριφορών. Παρόλα αυτά, ο γενικός κανόνας είναι αυτός της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, για αυτό και κάθε παρέκκλιση από την προστασία αυτή χρειάζεται μία επαρκή αιτιολόγηση και να υπάρχει η υπόνοια ότι αφορά περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών και μόνο. Επιπλέον, οι ενέργειες που θα γίνονται θα πρέπει να περιορίζονται στην αντιμετώπιση αυτών των περιστατικών και μόνο, και να μην υπερβαίνουν το σκοπό αυτό. Επομένως, ναι μεν ο προσωρινός κανονισμός θεσπίζεται για την προστασία από παιδόφιλους χρήστες, παρόλα αυτά κάθε παραβίαση προσωπικών δεδομένων χρειάζεται συγκεκριμένη και πλήρη αιτιολόγηση και οι ενέργειες που θα ακολουθούν να είναι συγκεκριμένες και αυστηρά οριοθετημένες.
Ονομάζομαι Κέλλυ Ιωάννου. Είμαι Υπ. Διδάκτωρ Ψηφιακής Εγκληματολογίας και Τrauma Coach. Ως Διευθύντρια του CSI Institute, υποστηρίζω θερμά το όραμα του Ινστιτούτου που προάγει εκπαιδευτικούς και κοινωφελείς σκοπούς όπως την πρόληψη και την αντιμετώπιση θεμάτων ασφαλείας στο διαδίκτυο. Διαθέτω κλινική εμπειρία στον τομέα του Hλεκτρονικού Τραύματος (εξαρτήσεις από διαδίκτυο/ διαδικτυακούς εκβιασμούς, εκφοβισμούς, παρενοχλήσεις κ.ο.κ) και είμαι ιδρύτρια του Traumahelp, του μοναδικού κέντρου στην Ελλάδα για τη θεραπεία και την αποκατάσταση του ηλεκτρονικού τραύματος.